دعوای نفی نسب و نفی ولد + تفاوت دعوای نفی نسب و نفی ولد+ نمونه رای / موسسه حقوقی اوان

برای دریافت مشاوره و اعطای وکالت برای وکیل دعوای نفی نسب و نفی ولد می توانید بلافاصله اینجا کلیک کرده و با وکلای متخصص گروه حقوقی اوان تماس بگیرید .

گاهی اوقات اشخاص نسبت به وجود نسب مشروع با اختلاف مواجه می شود. در این صورت دعوی اثبات یا انکار نسب مطرح میشود. انکار نسب یا نفی نسب می تواند به عنوان یک دعوا در دادگاه خانواده مطرح شود و هر شخص ذی نفعی می تواند رسیدگی به این دعوا را از دادگاه تقاضا نماید. همچنین ممکن است مردی کودکی که از همسرش متولد شده را به خود منتسب نداند و منکر نسبت پدری – فرزندی با او شود. این مسئله در فقه تحت عنوان نفی ولد شناخته شده است. مرد در این صورت باید ضمن اقامه دعوای نفی ولد در دادگاه خانواده، نسب طفل نسبت به خود را با ارائه دلیلی انکار نماید.

گروه  حقوقی اوان مجموعه­ ای متخصص از وکلای دادگستری، اساتید دانشگاه­ها و حقوقدانان می­باشند که ارائه تمامی خدمات حقوقی از جمله وکالت و مشاوره­های تخصصی در دعاوی حقوقی را بر عهده می­گیرند.

قصد ما در این مقاله، بررسی موضوع است که نفی نسب یا انکار نسب چیست؟ نفی ولد یعنی چه؟ دعوی نفی ولد چگونه مطرح میشود؟ دعوای نفی نسب چگونه مطرح میشود؟ تفاوت دعوای نفی نسب و نفی ولد چیست؟ و به طور کلی تمام مسائل مربوط به مبحث نفی نسب و نفی ولد.

نفی نسب چیست؟

ممکن است کسی که ظاهرا با کسی قرابت نسبی دارد اقدام به نفی نسب نماید و به تعبیر دیگر وجود چنین رابطه ای را انکار کند. علاوه بر اینکه رابطه  پدر – فرزندی و  مادر – فرزندی را می توان نفی کرد، نسب برادر یا خواهری و غیر آن را نیز می توان انکار نمود. نفی نسب همچنین ممکن است از طرف فرزند یا نوه مطرح شود. با توجه به اینکه نفی نسب از طرف پدر مطرح شود یا توسط اشخاص دیگر، احکام متفاوتی خواهد داشت.

 

نفی ولد چیست؟

در قسمت قبل به پاسخ این سوال که نفی نسب چیست؟ پرداختیم. حال به بررسی پاسخ این سوال که نفی ولد چیست؟ میپردازیم. اصطلاحا به نفی نسب به وسیله پدر، نفی ولد گفته میشود. نفی ولد معمولا از طریق اثبات خلاف اماره فراش امکان پذیر است. کسی که ظاهرا با دیگری قرابت نسبی دارد، ممکن است اقدام به نفی نسب کند، یا به تعبیر دیگر وجود قرابت نسبی را انکار کند. در قانون مدنی، این امر تحت عنوان نفی نسب یا انکار نسب شناخته می شود. اما ممکن است نسبتی که مورد انکار یا نفی واقع می شود؛ نسبت پدر – فرزندی باشد. در این حالت، به آن نفی ولد گفته می شود. در واقع اگر پدر، نسبت فرزند متولد از همسرش به خود را نفی کند و آن طفل را از آن خود نداند، اقدام به نفی ولد نموده است. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد انکار نسب کلیک کنید.

نکته مهم: اقامه دعوا نفی ولد از سوی جد پدری مسموع نیست. اگر خواسته ارائه شده از سی جد پدری نفی ولد باشد، صدور حکم بر نفی نسب به منزله صدور رای خارج از حدود خواسته است.

جهت مشاوره و یا اعطای وکالت کلیک کنید

 

دعوی نفی نسب

بر اساس رویه دادگاه­ها  هر شخص ذی نفعی علاوه بر پدر می تواند دعوای نفی نسب را در دادگاه اقامه نموده و نسب را انکار کند. دعوای نفی نسب و انکار نسب به کودکان صغیر و نوزادان اختصاص نداشته و نسب شخص بالغ را هم می توان نفی کرد. دادگاه صالح برای رسیدگی به دعوای نفی نسب، دادگاه خانواده می­باشد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد دعوای نفی نسب کلیک کنید .

 

دعوای نفی ولد

طبق مطالب ارائه شده، در صورتی که دعوای نفی ولد اثبات شود؛ طفل به پدر خود منتسب نشده و از برخی حقوق قانونی خود محروم خواهد شد. به همین دلیل است که برای حفظ حقوق قانونی طفل، اقامه دعوای مذکور در یک محدوده زمانی مشخص یعنی دو ماه امکان پذیر است. برای دریافت اطلاعات کامل در مورد اینکه دعوای نفی ولد چیست کلیک کنید.

نحوه اثبات نفی ولد

معولا نفی ولد از طریق اثبات خلاف اماره فراش صورت میگیرد.  اماره فراش بدین معنی است که اگر در زمان زوجیت زن و مردی، طفلی به دنیا بیاید، فرض بر این است که آن طفل متعلق به شوهر است. بر اساس ماده ۱۱۵۸ قانون مدنی: (طفل متولد در زمان زوجیت ملحق به شوهر است، مشروط به اینکه از تاریخ نزدیکی تا زمان تولد کمتر از شش ماه و بیشتر از ده ماه نگذشته باشد). در واقع، اگر طفل در فاصله کمتر از شش ماه بعد از ازدواج به دنیا آمده باشد، نفی ولد به آسانی  قابل اثبات است و نیازی به رسیدگی قضایی نیست. چرا که طفل به شوهر ملحق نخواهد شد.

با اثبات خلاف اماره فراش نیز نفی ولد امکان پذیر است. مثلا اگر زن و شوهر بر عدم نزدیکی در مدت مذکور اتفاق نظر داشته باشند، یا اینکه با ارائه دلیلی مانند شهادت ثابت شود زوجین از هم دور بوده اند یا با انجام آزمایش های خون و نظیر آن، نسب متفاوت طفل و پدر کشف شود. یکی دیگر از روش های اثبات نفی ولد لعان است که در فقه به آن اشاره شده است.

نمونه رای در خصوص دعوی نفی نسب پس از اخذ شناسنامه

رأی دادگاه بدوی

درخصوص دعوی خانم ر. ک. با وکالت اقایان س. ح. و س. ح. به طرفیت خانم س.ف. ط.م. با وکالت اقای م. ق. و خانم ز. خ. و ع.ح.م. به خواسته نفی نسب فرزندی خوانده ردیف اول از متوفی س.ع. ط.م. به شرح گواهی انحصار وراثت شماره ….. مورخه ۱۳۹۳/۸/۱۰ . وکیل خواهان طی دادخواست تقدیمی و صورتجلسه مورخه ۱۳۹۴/۵/۴ دادگاه اذعان داشتند. براساس اطلاعات شناسنامه­ای خوانده ردیف اول، فرزند شوهر موکل اینجانبان است. شوهر موکل (متوفای مذکور) در تاریخ ۱۳۹۳/۵/۷ دارفانی را وداع گفته و هیچ گونه قرابتی با مشارالیه ندارد.

 ایشان صرفا” به لحاظ فرزند خواندگی در اسناد مذکور این موضوع به ثبت رسیده است. درمقابل وکیل خوانده ردیف اول مرقوم داشتند خواهان سمتی درطرح دعوا نداشته است. ایشان بطرفیت کلیه ورثه طرح دعوی می نمودند وبرای این امر دلیلی ارائه نداند و مردود است. لکن درماهیت با اشاره به اینکه خوانده ردیف اول دارای شناسنامه بوده و این سند براساس اصول و مقررات قانونی تنظیم گردیده است.  حتی خواهان طی سند شماره ……مورخه ۱۳۹۳/۵/۲۷ تنظیم شده دردفترخانه …… تهران خوانده ردیف اول و دوم راجزء ورثه مرحوم شادروان س.ع. ط.م. ی داشتند. بنابراین ادعای خواهان را فاقد وجاهت قانونی دانستند.

 دادگاه صرفنظر از اینکه خواهان به عنوان خویشاوند سببی متوفای مذکور، میتواند دخالتی در نفی خویشاوندی نسبی خوانده ردیف اول داشته باشد یا خیر. لکن باملاحظه شناسنامه خوانده ردیف اول، خوانده ردیف اول به عنوان فرزند متوفی و خوانده ردیف دوم معرفی شده است. بی گمان شناسنامه سند رسمی تلقی می شود. شناسنامه نزد مأمور صالح دولت تنظیم گردیده ( مواد ۹۹۹ و۱۲۸۷ قانون مدنی) به همین دلیل همه مراجع رسمی و دادگاه­ها آن را می پذیرند. برای اثبات مطالبی که درشناسنامه نوشته شده است دلیل دیگری نمی خواهد. با ملاحظه سن متوفی و خوانده ردیف دوم با ارائه­کننده شناسنامه، شناسنامه با مفادآن تطبیق میکند.

 

 بنابراین استناد به شهادت شهود یا آزمایش DNA توان اثباتی درمقابل سند رسمی ندارند. ازسویی متوفی در زمان حیات و خوانده ردیف دوم ازسال ۱۳۶۴ تاکنون مدعی نفی ولد و نفی نسب از خوانده ردیف اول نشدند. خواهان نمی تواند به بهانه تملک میراث متوفی این رابطه نسبی را مخدوش نماید. درفرض آزمایش DNA و بی هویتی خوانده ردیف اول با مصلحت مربوط به حمایت از فرزندان و جامعه سازگار نیست. از همه مهمتر خواهان طی سند رسمی شماره …… مورخه ۱۳۹۳/۷/۲۷ اقرار به نسب خوانده ردیف اول با متوفی و خوانده ردیف دوم داشته است. بنابراین ضمن مردود دانستن دعوی خواهان مستندا” به ماده ۱۲۵۷ و ۹۹۹ و۱۲۸۷ قانون مدنی و ماده ۱۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی حکم به بطلان دعوی خواهان صادر می نماید. رای صادره حضوری ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در محاکم محترم تجدیدنظراستان تهران است.

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

در خصوص تجدیدنظر خواهی خانم ر. ک. با وکالت آقای س. ح. به طرفیت خانم ها ۱- ع. ح.م. ۲- س.ف. ط.م. هر دو با وکالت آقایان ع. ر. و ب. ب. از دادنامه شماره ۹۲۵ مورخ ۱۳۹۴/۵/۲۸ صادر شده از شعبه ۲۴۹ دادگاه خانواده تهران.  به موجب آن دعوی تجدیدنظر خواه به خواسته نفی نسب فرزندی تجدیدنظر خوانده ردیف دوم از مرحوم س.ع. ط.م. ی بلا دلیل و فاقد وجاهت قانونی تشخیص داده شد.  حکم به بطلان دعوا صادر گردیده است. باتوجه به مندرجات پرونده و اسناد و مدارک ابرازی دعوی خواهان بدوی بنا به جهات و دلایل ذیل مطابق قانون طرح نشده و قابلیت استماع ندارد.  اقتضاء داشته که دادگاه محترم نخستین بجای صدور حکم ماهوی قرار رد دعوا صادر نماید. زیرا:

• دعوی نفی نسب فرزندی از غیر در واقع ادعای نفی ولد از غیر است و نفی ولد از غیر نیز مسموع نیست چون فقط پدر می تواند برابر قانون در مهلت قانونی نفی ولد کند.
• مرحوم س.ع. ط.م. با مراجعه به اداره ثبت احوال و اقرار به ابوت خود و بنوت تجدیدنظر خوانده ردیف دوم برای او سند سجلی تنظیم و به عنوان فرزند واقعی برای او شناسنامه اخذ کرده و تا زمان فوت او را فرزند واقعی معرفی نموده است. هیچ وقت ادعا نکرده که او فرزند خوانده­اش بوده و فرزند واقعی اش نیست. اگر هم قبل از فوت چنین ادعایی می کرد این ادعا مطابق مواد ۱۲۵۹ و ۱۲۷۳ و ۱۲۷۵ و ۱۲۷۷ قانون مدنی و مسئله ۱۰ از کتاب اللعان جلد دوم تحریر الوسیله این ادعا انکار بعد از اقرار محسوب شده و قابلیت استماع نداشت.

حال که تجدیدنظر خواه به عنوان یکی از ورثه آن مرحوم و به قائم مقامی از او آن هم بعد از اقرار به ابوت و بنوت آنان چنین ادعایی را مطرح کرده است، به طریق اولی ادعای او برابر مواد قانونی فوق الذکر قابلیت استماع ندارد.  با توجه به غیر قابل استماع بودن دعوا دیگر نوبت به استماع شهادت شهود و یا آنجا آزمایش که رسیدگی ماهوی است نمی رسد. بنابراین با استناد به ماده ۳۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه تجدیدنظر خواسته نقض و با استناد به ماده ۲ قانون مذکور قرار رد دعوا صادر می گردد. این رای قطعی است.

طبق رای فوق ادعای نفی نسب پس از اخذ شناسنامه برای فرزند، قابل پذیرش نیست؛ زیرا ادعای مذکور انکار بعد از اقرار محسوب می شود.  همچنین در خصوص ذینفع دعوی نفی ولد، طبق ماده ۱۲۵۹، ماده ۱۲۷۳، ماده  ۱۲۷۵و ماده ۱۲۷۷ قانون مدنی،  نفی ولد از غیر مسموع نیست.  فقط پدر می تواند دعوی نفی ولد طرح کند؛ بنابراین در صورت فوت پدر، دعوی نفی نسب توسط ورثه با قرار رد دعوی مواجه می شود.

نکات دعوای نفی ولد

نکته مهم در خصوص دعوای نفی ولد این است که مردی که ادعای او برخلاف اماره­ی فراش است باید ادعای خود را با ارائه دلیل ثابت کند. شوهر دو ماه از تاریخ اطلاع مهلت دارد دعوای نفی ولد را مطرح کند مگر آنکه در خصوص تاریخ تولد طفل خدعه‌ای به‌کار رفته باشد. در این صورت مهلت شوهر برای طرح دعوای نفی ولد، دو ماه از تاریخ کشف خدعه خواهد بود. البته اگر شوهر صریحاً یا ضمناً اقرار بر ابوت خود کرده باشد دعوای نفی ولد از او قابل پذیرش نخواهد بود.

ادله اثبات دعوای نفی نسب همان ادله­ی اثبات قانون مدنی و قانون آیین دادرسی مدنی یعنی اقرار، اسناد، شهادت، امارات و قسم می باشد. البته باید توجه داشت که به موجب ماده ۱۲۷۳ قانون مدنی:( اقرار به نسب در صورتی صحیح است که اولا تحقق نسب بر حسب عادت و قانون ممکن باشد. ثانیا کسی که به نسب او اقرار شده‌ تصدیق کند مگر در مورد صغیری که اقرار بر فرزندی او شده به شرط آن که منازعی در پیش نباشد).

نکته آخر اینکه صدور قرار کارشناسی و ارجاع به انجام آزمایشات ژنتیکی از جمله موارد شایعی است که برای اثبات ادعای نفی ولد و نفی نسب مورد استفاده قرار می گیرد.

تفاوت دعوای نفی نسب و نفی ولد

در این بخش به بیان تفاوت نفی ولد و نفی نسب میپردازیم. هر ذینفعی از جمله مادر، پدر، خواهر، برادر، فرزند، نوه و… می توانند در دعوای نفی نسب اقامه دعوا نمایند و قرابت نسبی خود را مورد انکار قرار دهند. در صورتی که دعوای نفی ولد فقط از سوی پدر قابل طرح است. در دعوای نفی ولد پدر ادعا می کند که نطفه­ی طفل متعلق به او نمیباشد.

بنابراین طرح دعوای نفی نسب از جانب هر ذینفعی ممکن است اما پدر نمی تواند به طرفیت فرزند خود دعوای نفی نسب طرح کند و حتما باید دعوای نفی ولد مطرح نماید. بنابراین دعوای نفی نسب زمانی طرح می گردد که خواهان رابطه ی نسبی خود را با خوانده منکر می شود.

 

آثار دعوای نفی نسب و نفی ولد

در خصوص آثار دعوای نفی نسب باید گفت ارث بری، الزام به انفاق و موانع نکاح ازجمله آثار و تکالیف وجود رابطه­ی نسبی می باشد. در واقع اگر بر اثر دعوای نفی نسب، رابطه­ی نسبی منتفی گردد، تمامی آثاری که بر این رابطه مترتب است از بین خواهد رفت. به عنوان مثال اگر یکی از واراث دعوای نفی نسب مطرح نمایند و ادعای او ثابت شود، شخصی که عدم وجود رابطه­ی نسبی­اش با ورثه ثابت گردید، دیگر جز ورثه نبوده و ارثی به او تعلق نخواهد گرفت.

سوالات متداول

نفی نسب چیست؟

دعوای نفی نسب زمانی طرح می گردد که خواهان رابطه ی نسبی خود را با خوانده منکر می شود. هر ذینفعی از جمله مادر، پدر، خواهر، برادر، فرزند، نوه و… می توانند در دعوای نفی نسب اقامه دعوا نمایند.

نفی ولد چیست؟

در اصطلاح به نفی نسب به وسیله پدر، نفی ولد گفته میشود که توضیحات مفصل آن در مقاله بیان شده است.

آیا دعوای نفی نسب مختص به اطفال است؟

خیر دعوای نفی نسب و انکار نسب به کودکان صغیر و نوزادان اختصاص نداشته و نسب شخص بالغ را هم می توان نفی نمود.

آیا میتوان پس از اخذ شناسنامه دعوای نفی نسب را مطرح نمود؟

خیر ادعای نفی نسب پس از اخذ شناسنامه برای فرزند، قابل پذیرش نیست؛ زیرا ادعای مذکور انکار بعد از اقرار محسوب می شود.

آیا دعوای نفی ولد از سوی فردی غیر از پدر قابل طرح است؟

خیر نفی ولد از غیر، مسموع نیست و فقط پدر می تواند دعوی نفی ولد طرح کند؛ بنابراین در صورت فوت پدر، دعوی نفی نسب توسط ورثه با قرار رد دعوی مواجه می شود.

وکیل پایه یک دادگستری /گروه حقوقی اوان

استفاده از مشاوره حقوقی و وکیل متخصص و باتجربه در تمام مراحل رسیدگی پرونده­های حقوقی و کیفری از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا با انتخاب وکیل و مشاوره حقوقی قبل ازهر اقدام قانونی در وقت و هزینه های دادرسی صرفه جویی میشود و حق و حقوق موکل ضایع نمی شود.

گروه وکلای حقوقی اوان مجموعه ای متخصص از وکلای دادگستری، اساتید دانشگاه­ها و حقوقدانان می باشد که با ارائه مشاوره های تخصصی. قبول وکالت و مشاوره در دعاوی حقوقی را بر عهده می گیرند.

سوالات و مشکلات حقوقی خود را با وکیل دادگستری تهران، وکیل دادگستری مشهد، وکیل دادگستری قم، وکیل دادگستری کرج مربوط به وکلای گروه حقوقی اوان مطرح نمائید تا در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشند.