پس از مطالعه، در صورت مفید بودن، این متن را برای دیگران نیز ارسال نمایید تا آنها نیز از مطالعه مفید آن بهرهمند شوند.
ابطال قرارداد مشارکت مدنی یکی از دعاوی بانکی است که در مرجع قضایی مطرح میشود. قرارداد مشارکت مدنی بانک، یکی از انواع تسهیلات اعتباری پر کاربرد در نظام بانکی کشور است. بانکها با جلب و جذب سرمایههای نقدی و غیر نقدی مردم و در واقع با ایجاد نوعی از مشارکت با مردم سود آوری میکنند و این سود را با طرف خود تقسیم میکنند.
مشارکت مدنی قراردادی است که از طریق آن افراد میتوانند سرمایههای مادی و معنوی خود را به منظور کسب سود در مدتی مشخص در حوزه های گوناگون تجاری، تولیدی، خدماتی، ساخت و ساز در اختیار دیگری بگذارند. در این مقاله در خصوص شرایط ابطال قرارداد مشارکت مدنی شرح داده شده است.
فهرست مطالب
کاربر گرامی، در صورت نیاز به وکیل پایه یک کلیک نمایید.
قرارداد مشارکت مدنی که میان طرفین با بانک منعقد میشود، از جمله عقود جایز تلقی میشود؛ بدین معنا که هر یک از طرفین در هر زمان که تمایل داشته باشند، مجاز به فسخ آن هستند. این قرارداد بهطور خودکار در صورت فوت، جنون یا سفیه شدن هر یک از طرفین خاتمه مییابد و در این شرایط، طرفین از حق تصرف در اموال مشترک محروم خواهند بود.
اوضاع و شرایط ضروری در قرارداد
در قرارداد مشارکت مدنی، میزان آورده و سرمایه هر یک از طرفین باید بهصورت دقیق و مشخص تعیین گردد. لازم به ذکر است که آوردهها الزاماً نباید نقدی باشند و مشارکت در سرمایههای غیرنقدی نیز مجاز است.
شرط در قرارداد مشارکت مدنی
یکی از شروط اساسی در این نوع قرارداد، پذیرش خطرات و ضررهای احتمالی توسط مشتری است. تمامی شرکا در سود و زیان حاصل از فعالیتهای مشترک نسبت به یکدیگر مسئول هستند و میتوانند توافق کنند که برخی از شرکا بیش از سهم خود، سود دریافت کنند. با این حال، شرطی که مطابق آن تمام سود حاصله تنها به یکی از طرفین تعلق گیرد، غیرقانونی و باطل است. بهعلاوه، تقسیم سود باید بهصورت منظم، در پایان هر سال مالی یا در پایان مدت قرارداد، میان شرکا صورت گیرد.
سرمایهگذاری و تأمین منابع
سرمایه و آوردههای طرفین شامل وجوه نقدی و غیرنقدی هستند. از آنجا که سرمایه بانک باید بهصورت نقدی تامین شود، مگر آنکه شرایط خاص دیگری وجود داشته باشد، در مواردی که قرارداد مشارکت مدنی به امور صنعتی، تولیدی یا کشاورزی مرتبط است، مدت زمان اعتبار قرارداد ممکن است تا سه سال تعیین گردد. با این وجود، لازم است که بخشی از سرمایه یا سهمالشرکه مشتری بهصورت نقدی تأمین گردد، ولی امکان پذیرش هزینههای انجام شده توسط مشتری برای پیشبرد طرح بهعنوان سرمایه وجود دارد. تمامی آوردههای نقدی و غیرنقدی، بهعنوان یک واحد مشترک در نظر گرفته شده و طرفین بر اساس میزان سرمایهگذاری خود در این واحد شریک خواهند بود.
شبکه های اجتماعی اوان
|
صحت قرارداد مشارکت مدنی بانکی به منظور تسویه تسهیلات قبلی
متأسفانه قراردادهای بانکی در مراحل انعقاد و اجرا دارای ایرادهای متعدد و متنوعی میباشند که برخی از این ایرادها باعث بطلان تمام قرارداد یا جزئی از آن میشود. با توجه به اینکه موضوع بحث ما در مورد اعطای تسهیلات جهت تسویه تسهیلات قبلی است، با فرض عدم وجود اشکال دیگری در قرارداد، موضوع را بررسی میکنیم. همچنان که گفتیم در صورت توافق بانک و مشتری به منظور انعقاد قراردادی از نوع مشارکت به منظور تسویه تسهیلات قبلی عده ای انعقاد قرارداد دوم را صحیح میدانند.
صحت قرارداد مشارکت مدنی بانکی به لحاظ غیر معین قلمداد کردن این عقود
طرفداران این نظریه بیان میدارند قرارداد مشارکت مدنی بر اساس ماده ۴۱ آیین نامه اعطای تسهیلات بانکی به محض واریز سرمایه به حساب مشترک واقع و عقد به طور صحیح منعقد میگردد؛ بنابراین عقد مشارکت با امضاء قرارداد و واریز سرمایه به حساب شریک محقق میگردد و بدین جهت قراردادهای مشارکت بانکی را نباید همان قرارداد مشارکتی قانون مدنی دانست.
غیرمعین بودن مشارکت مدنی بانکی
طرفداران این نظریه بر این باورند که قراردادهای بانکی دارای ویژگیها و شرایط خاصی هستند که آنها را از عقود معین مندرج در قانون مدنی متمایز میسازد. در قوانین و مقررات پولی و بانکی کشور و نیز آییننامهها و دستورالعملهای قانونی، شرایط و ویژگیهای ویژهای برای این نوع قراردادها تعریف شده است که باید در ارزیابی این قراردادها به آنها توجه گردد.
بهعنوان نمونه، در عقد مشارکت مدنی، انعقاد قرارداد مشروط به واریز سهمالشرکه هر یک از طرفین به حساب مشترک است و با انجام این واریز، عقد اعتبار پیدا میکند. پس از واریز سهمالشرکه به حساب مشترک، عقد مشارکت برقرار میشود و اقداماتی مانند برداشت وجه از حساب توسط بانک، به اعتبار قرارداد لطمه نمیزند. با این حال، اگر بانک با برداشت وجه از حساب مشترک مانع از اجرای صحیح قرارداد گردد، دیگر مستحق دریافت هیچگونه سود یا خسارت ناشی از تأخیر نخواهد بود.
بر اساس این نظریه، بانک صرفاً حق دریافت اصل وجهی را که چند سال پیش به حساب مشترک برای عقد مشارکت واریز کرده، دارد و هیچگونه سود یا خسارت تأخیر به وی تعلق نمیگیرد؛ زیرا اقدام بانک در برداشت وجه مانع اجرای قرارداد گردیده و این عمل خارج از اراده متعهد (شریک) محسوب میشود. بنابراین، با توجه به این اصل که هرگاه تأخیر یا عدم انجام تعهد ناشی از عمل متعهدله باشد، متعهد مسئول جبران خسارت نخواهد بود، در این صورت متعهد از مسئولیت در قبال متعهدله معاف میگردد.
صحت قراردادهای مشارکت مدنی بانکی با توجه به معین و مستقل بودن عقد دوم
قرارداد مشارکت مدنی بانکی عقدی نامعین و متفاوت از قرارداد مشارکت مدنی نمیباشد و در قوانینی و مقررات بانکی شرایط و ضوابط این عقود جهت هماهنگی بین بانکها تعیین شده است.
حال اگر قراردادی جهت تسویه قرارداد قبلی منعقد گردد این قرارداد به عنوان یک قرارداد مستقل از قرارداد قبلی صحیح میباشد و خللی به صحت عقد وارد نیست؛ زیرا ضمانت اجرای این تخلف ابطال قرارداد نمی باشد و قوانین بانکی نیز چنین ضمانت اجرایی را پیش بینی نکرده ا ند. تخلف بانک صرفاً یک تخلف اداری محسوب میگردد که اثر آن در ماهیت قرارداد باطل بودن مازاد نرخ سودی است که بانک بیش از میزان دستورالعملهای لازم الاجرای بانک مرکزی تعیین نموده است.
معین و مستقل بودن قرارداد دوم
اصل صحت قراردادها است و اگر بانک به هر علتی برخلاف مقررات بانکی اقدام کرد; ضمانت اجرای این تخلف بانک ابطال قرارداد نمیباشد؛ بلکه قرارداد صحیح میباشد. اما از آنجا که بانک با برداشت وجوه واریزی بابت قرارداد مشارکت و محاسبه ی آن جهت تسویه وامهای قبلی تخلف کرده است مستحق سود مشارکت نیست و از طرفی به دلیل اینکه بانک وفق مقررات قانونی از جمله دستورالعمل های اجرایی عقود مشارکت حق انعقاد قراردادهایی با مشتری که سود قابل پیش بینی آن کمتر از نرخ اعلامی هر ساله بانک مرکزی باشد را ندارد، بانک مستحق دریافت حداقل نرخ سود اعلامی در سال انعقاد قرارداد میباشد.
بر اساس این نظر در صورت طرح دادخواست توسط بانک و احراز تخلف بانک در برداشت وجوه واریزی بابت مشارکت از حساب مشترک، دادگاه مشتری را محکوم به پرداخت اصل مبلغ و حداقل نرخ سود اعلامی در آن سال و خسارت تأخیر بر اساس حداقل نرخ سود مذکور می نماید.
صحت قراردادهای مشارکت مدنی بانکی به لحاظ تمدید قرارداد
در صورتیکه تسهیلاتی در قالب مشارکت به مشتری جهت تسویه تسهیلات قبلی پرداخت گردد; قصد طرفین دادن مهلت به مشتری می باشد تا بتواند نسبت به پرداخت اقساط تسهیلاتی که معوق شده است; اقدام کند؛ بنابراین قرارداد دوم تمدید قرارداد اول و اعطای مهلت به مشتری است.
بیشتر بخوانید: وکیل حقوقی
نظریه تمدید قرارداد بودن انعقاد قرارداد دوم
طرفداران این نظریه معتقدند که دادن تسهیلات در قالب عقود مشارکتی و یا عقود دیگر به منظور امهال بدهی مشتری است; و پس از آنکه بانک جهت دریافت اصل مبلغ و سود به مشتری مراجعه کرد; و وی نتوانست این مبالغ را عودت دهد; بانک به منظور اعطای مهلت به مشتری قرارداد جدیدی را منعقد میکند و اینگونه به مشتری مهلت میدهد تا بتواند تسهیلات قبلی را تسویه کند. در نتیجه قرارداد دوم تمدید قرارداد اول است.
اگرچه امهال باید وفق مقررات قانونی صورت گیرد و اعطای تسهیلات در قالب مشارکت، تخلف بانک است ولی این موضوع باعث بطالن قرارداد نیست؛ چون امضای قرارداد تنظیمی بین طرفین، کاشف از قصد و اراده آنان در زمان انعقاد عقد است و اقدامات بعدی بانک در برداشت اصل و تسویه وام قبلی خللی به قرارداد دوم وارد نمیکند.
تمدید قرارداد بدون انعقاد قرارداد دوم
طرفین در زمان انعقاد عقد; قصد مشارکت نداشته اند و قصد ایشان انعقاد قراردادی جهت اخذ تسهیلات به منظور تسویه بدهی قبلی مشتری بوده است. اگرچه با توجه به مواد ۵۳۵ ،۵۳۰ و ۲۰۷ قانون مدنی، اراده باطنی حاکم است، اما در مواردی که طرفین به فریب دست زده اند تا رابطه واقعی خود را پنهان دارند و دیگران را دچار اشتباه کنند، هر چند عقد صوری نمی باشد؛ اما این فرض با جایی که عقدی به غلط توصیف شده است متفاوت میباشد؛ زیرا در فرض اخیر با تفسیر قرارداد میتوان به ماهیت عقد پی برد.
ولی در فرض مسئله که قرارداد یک عقد وانمود شده است،بی گمان آن عقد باطل است; زیرا نقش این عقد ایجاد سرپوش برای عقد پنهانی است; و از آن التزامی ایجاد نمی شود; و عقد پنهانی نیز به فرض وجود شرایط ماهوی; زمانی درست است که افراد نخواهند با تجاوز به قانون نظم عمومی را به هم بزنند.
همچنین در مورد استدلال به ماده ۱۰ قانون مدنی باید گفت، اگر طرفین عقدی را انشا کنند که ماهیت آن عقدی از عقود معین است، نامگذاری آن به قرارداد ماده ۱۰ قانون مدنی حقیقت آن را تغییر نمیدهد و این عقیده که عقود معین فاقد شرایط اختصاصی، مشمول ماده ی ۱۰قانون مدنی هستند، صحیح نیست. زیرا ضمانت اجرای فقدان شرایط اختصاصی عقد; بطلان معامله است و هرگز نمیتوان چنین معامله ای را به استناد ماده ۱۰ قانون مدنی صحیح دانست.
بطلان قرارداد مشارکت مدنی بانکی به منظور تسویه تسهیلات بانکی
برخلاف افرادی که معتقدند قراردادی که جهت تسویه تسهیلات قبلی اعطا شده صحیح است. برخی این قراردادها را باطل می دانند. طرفداران این نظریه برخلاف طرفداران نظریه صحت قرارداد، در مورد علت بطلان قرارداد دارای استدلال واحد می باشند. اما آثار بطلان قراردادی که جهت تسویه تسهیلات قبلی داده شده است; به نظر پیروان این گروه متفاوت و گاه متعارض می باشد.
آثار بطلان قرارداد مشارکت مدنی
پرداخت اصل مبلغ تسهیلات و خسارت تأخیر
پرداخت خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ پرداخت تسهیلات
پرداخت خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سر رسید وام
پرداخت خسارت تأخیر از تاریخ مطالبه، تقدیم دادخواست
محاسبه بر اساس عقد قرض الحسنه
بی حقی بانک نسبت به قرارداد دوم و رجوع به قرارداد قبلی
صدور حکم بر بی حقی بانک
صدور حکم بر اساس قرارداد اول
ابطال قرارداد مشارکت مدنی
وکیل متخصص دعاوی بانکی گروه حقوقی اوان
از آنجاییکه طرح دعاوی بانکی نیاز به دانستن قوانین و مقررات بانکی دارد; قبل از هر اقدام حقوقی در خصوص دعاوی بانکی، با وکیل امور بانکی گروه حقوقی اوان مطرح نمائید. گروه حقوقی اوان; امکان مشاوره درباره امور بانکی و همچنین تهیه لایحه دفاعیه در پرونده های بانکی را برای شما عزیزان دارد. # ابطال قرارداد مشارکت مدنی
سوالات و مشکلات حقوقی خود در زمینه دعاوی بانکی و ضمانت نامه های بانکی، ابطال قرارداد بانکی ، انواع دعاوی بانکی مانند ابطال سند رهنی، ابطال اجرائیه بانکی، ابطال قرارداد بانکی، توقف عملیات اجرایی بانک، ابطال مزایده بانک، دربخش حقوقی و کیفری را در تمام ساعات شبانه روز حتی ایام تعطیل با مشاور حقوقی امور بانکی گروه اوان با تماس تلفنی یا واتساپ به شماره ذیل مطرح نمایید.
جمع بندی
این نوع قراردادها بهدلیل ویژگیهای خاص خود، نظیر لزوم واریز سهمالشرکه و شرایط خاص قانونی، به دقت و بررسی جامعتری نیاز دارند. عوامل متعددی میتوانند موجب ابطال این قراردادها شوند، از جمله فقدان شرایط قانونی، تخلفات طرفین و مواردی از این قبیل. شناخت دقیق شرایط و الزامات این قرارداد برای تمامی طرفین، به ویژه مشتریان و بانکها، از اهمیت ویژهای برخوردار است تا از بروز اختلافات و مشکلات قانونی جلوگیری شود. گروه اوان بهعنوان متخصص در این زمینه، با ارائه مشاوره حقوقی دقیق و حرفهای، میتواند به هر دو طرف در درک بهتر این قراردادها و تبعات قانونی آنها کمک کند.
سوالات متداول
عواملی شامل عدم واریز سهمالشرکه، تخلف از شرایط قرارداد، فوت یا جنون یکی از طرفین و تغییر شرایط قانونی میتوانند منجر به ابطال قرارداد شوند.
بله، اگر برداشت وجه از حساب مشترک بهگونهای باشد که مانع اجرای قرارداد شود، میتواند زمینهساز ابطال قرارداد گردد.
با رعایت دقیق شرایط قرارداد، مشاوره حقوقی مناسب و ایجاد شفافیت در روابط مالی و حقوقی میتوان از ابطال قرارداد جلوگیری کرد.
گروه اوان با ارائه مشاوره حقوقی و بررسی دقیق شرایط قرارداد، به مشتریان و بانکها کمک میکند تا از الزامات قانونی آگاه شده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری نمایند.
نظرات ارزشمند شما به ما کمک میکند تا خدمات خود را در زمینه شرایط ابطال قرارداد مشارکت مدنی بانک بهبود بخشیم. لطفاً تجربه خود را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.
از طریق دکمه زیر میتوانید لینک صفحه را اشتراک گذاری کنید.