پس از مطالعه، در صورت مفید بودن، این متن را برای دیگران نیز ارسال نمایید تا آنها نیز از مطالعه مفید آن بهره‌مند شوند.
تأمین دلیل یکی از اقدامات مهم حقوقی برای حفظ مدارک قبل از طرح دعواست. اگر می‌خواهید از نابودی یا دسترسی‌ناپذیر شدن دلایل خود جلوگیری کنید، این مقاله راهنمای کامل مراحل، هزینه‌ها و نمونه دادخواست تأمین دلیل را ارائه می‌دهد.
فهرست مطالب
کاربر گرامی، در صورت نیاز به وکیل پایه یک دادگستری متخصص و باتجربه، کلیک نمایید.
تعریف تأمین دلیل
تأمین دلیل در لغت به معنای ایمن کردن و حفظ کردن است. دلیل عبارت آن از امری است که اصحاب دعوا برای اثبات یا دفاع از دعوا به آن استناد می‌نمایند و در اصطلاح حقوقی، تأمین دلیل عبارت است از محافظت دلایل موجود برای امکان استفاده از آن در آینده.
هدف از تأمین دلیل حفظ دلیل است و میزان ارزش آن با تشخیص دادگاه تعیین می‌شود تأمین دلیل اقدامی پیشگیرانه است و حتی می‌توان در قالب دستور موقت درخواست تأمین دلیل کرد.
ارزش هر آنچه صورت‌برداری می‌شود یا نظر کارشناسی در خصوص آن اخذ می‌شود یا از شهود تحقیق می‌شود از لحاظ ماهوی نسبت به دعوای مورد نظر خواهان در تأمین دلیل مورد نظر نیست.
صرف تأمین دلیل از ادله مورد نظر، دلیل حقانیت استفاده‌کننده از این دلایل در دعوای مربوط نیست. درخواست تأمین دلیل به صورت کتبی یا شفاهی انجام می‌شود.
قید درخواست در فرم چاپی دادخواست ماهیت آن را تغییر نمی‌دهد تنها در صورتی که تأمین دلیل از طرف ذی‌نفع درخواست شود، قابل پذیرش است.
شبکه های اجتماعی اوان
|
تامین دلیل درقانون آیین دادرسی مدنی
برطبق ماده ۱۴۹ قانون آیین دادرسی مدنی، تأمین دلیل عبارت است از ملاحظه و صورت‌برداری از دلایل و مدارک هرگاه شخصی احتمال دهد که دلایلی وجود دارد در صورتیکه بخواهد در دادگاه اقامه دعوی نماید.
آینده دسترسی به آنها دشوار یا مشقت‌بار خواهد شد یا دسترسی به آنها به طورکلی از بین خواهد رفت. فعلاً هم برای طرح دعوا یا استفاده از این دلایل آماده نمی‌باشد و هدف این است که این دلایل فعلاً در جای امنی محفوظ بماند اعم از اینکه این دلایل در اختیار خود وی باشد یا نزد طرف دعوای آینده یا شخص ثالث باشد.
در این صورت بهترین راه تأمین دلیل است هرچند تأمین دلیل برای حفظ و صورت‌برداری از ادله است و اینکه تا چه حدی قاطع دعوا باشد بستگی به نظر قاضی رسیدگی‌کننده خواهد بود.
تفاوت تأمین دلیل با دستور موقت چیست؟
بسیاری از موکلان گروه وکلای اوان این سوال کلیدی را مطرح می‌کنند: آیا تأمین دلیل همان دستور موقت است؟ درحالی که هر دو نهاد حقوقی جنبه حفاظتی دارند، اما تفاوت‌های اساسی بین آنها وجود دارد. تأمین دلیل صرفاً برای جلوگیری از نابودی مدارک مانند صورت‌برداری از وضعیت ملک یا استعلام اسناد بانکی است و ماهیت دعوا را تعیین نمی‌کند. اما دستور موقت یک اقدام قضایی فوری برای حفظ وضعیت موجود تا پایان رسیدگی است، مثل ممنوعیت فروش ملک مورد اختلاف. گروه وکلای اوان در مشاوره‌های تخصصی خود به موکلان توصیه می‌کند: اگر نگران از بین رفتن شواهد هستید تأمین دلیل بگیرید، اما اگر نیاز به توقف یک اقدام فوری دارید (مثل جلوگیری از نقل‌وانتقال)، دستور موقت گزینه مناسب‌تری است. برای تشخیص دقیق نوع درخواست متناسب با پرونده شما، کارشناسان ما آماده ارائه مشاوره هستند.
مصادیق استفاده از تأمین دلیل
به‌طورکلی در مورد هر حقی که دلایل و مدارکی وجود دارد; و حق مورد تعرض قرارگرفته یا خواهد گرفت; و نیاز به حفظ دلایل می‌باشد; می‌توان تأمین دلیل کرد; و هرچند مصادیق استفاده از تأمین دلیل نامحدود است; لیکن به بعضی از مصادیق که استفاده از تأمین دلیل در مورد آنها در عمل پرکاربرد است اشاره می‌کنیم:
اگر اتومبیلی با اتومبیل شما تصادم و خسارت وارد کرده است و طرف شما حاضر به پرداخت خسارت نیست در این موقع می‌خواهید که خسارت وارده برآورد شود تا اگر خواستید بعداً از طریق طرح دعوا، خسارت را وصول کنید در موقع محاکمه خسارت معلوم باشد.
چنانچه شما مستأجر ملکی هستید و پس از انقضاء مدت اجاره جهت عدم تعلق خسارت و اجرت‌المثل و مطالبه مبلغ ودیعه خود، تخلیه و خالی بودن عین مستأجره را صورت‌مجلس و تأمین دلیل می‌کنید.
اگر به هر دلیلی پس از اتمام قرارداد مستأجر خانه مسکونی را تخلیه و موجر حاضر به پذیرش نباشد مستأجر می‌تواند به شورای حل اختلاف محل سکونت خود مراجعه و درخواست تأمین دلیل در زمینه تحویل کلید بنماید.
چنانچه با یک شخص یا سازنده‌ای قرارداد مشارکت در ساخت داشتید؛ لیکن ایشان به‌موقع به تعهدات قراردادی مبنی بر تخریب یا ساخت واحد یا یک قسمت از آپارتمان یا مجتمع عمل ننموده است میتوانید آن را تأمین نمایید.
اگر شما مالک ملک باشید و مستأجر دارای حق سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت مشمول قانون ۱۳۵۶ بدون اجازه شما محل را به ثالث انتقال یا اجاره داده است میتوانید این تخلف را تأمین نمایید.
چنانچه شما مالک ملک محل سرقفلی باشید و مستأجر بدون اجاره شما تغییر شغل یا تعدی و تفریط نموده است میتوانید این تخلف را تأمین نمایید.
اگر شما نیازمند رونوشت از اسناد و مدارکی هستید; که در نزد بانک یا دفترخانه یا ارگان دولتی است میتوانید; از طریق تأمین دلیل اسناد را تأمین و تحصیل نمایید.
چنانچه شما می‌خواهید یک وسیله نقلیه یا لوازم صنعتی را تحویل بگیرید؛ ولی دارای معایب و نواقصی است میتوانید این معایب و نواقص را تأمین نمایید.
اگر شما خواهان ارزیابی و قیمت‌گذاری حق سرقفلی یا حق مالکیت یا مالی باشید میتوانید از مرجع ذی‌صلاح درخواست تأمین نمایید.
چنانچه اقدامات شهرداری یا دارایی یا هر ارگان دولتی مانند انشعاب آب جوی به شما خسارتی وارد کرده، میتوانید آن خسارت را تأمین نمایید.
اگر شما اتومبیلی را به اجاره واگذار نمودید و مستأجر نسبت به آن تعدی و تفریط نموده یا با آن تصادف کرده، میتوانید وضعیت (خسارت) ایجاد شده را تأمین نمایید.
اگر به دنبال موسسه حقوقی هستید اینجا کلیک کنید
هزینه تامین دلیل
این هزینه از نوع دعاوی غیرمالی است و هزینه آن به تناسب نوع دعوا از ۲۰۰ هزار ریال تا یک میلیون ریال است. البته باید توجه داشت که تامین با ارجاع به کارشناس رسمی دادگستری انجام می دهند و در نتیجه خواهان باید هزینه کارشناس رسمی را نیز پرداخت کند و این مبلغ را به حساب کانون کارشناسان رسمی دادگستری واریز و پس از تسلیم اصل فیش به شعبه شورا حل اختلاف، کارشناس تعیین می‌شود و خواهان می‌تواند با هماهنگی کارشناس اقدام کند. تسلیم نظریه کارشناس به شورا حدود ۱۰ الی ۱۵ روز زمان نیاز دارد.
مراحل صدور تامین دلیل
براساس ماده ۱۵۲ قانون آیین دادرسی مدنی در اموری که دارای فوریت است دادگاه می‌تواند بدون احضار طرف مقابل دعوا اقدام به تأمین دلیل نماید، به همین دلیل هنگام ثبت درخواست باید از مسئول خواسته شود که دادخواست فورا رسیدگی شود.
بررسی و تعیین اینکه موضوع در محدوده کدام یک از شورا‌های حل اختلاف واقع است.
- تهیه برگ دادخواست از اوراق شورای حل اختلاف مربوط
- تنظیم دادخواست بر روی فرم مخصوص به تعداد خواندگان بعلاوه یک نسخه
- تهیه فتوکپی از هریک از اوراقی که به آنها استناد می‌شود به تعداد خواندگان بعلاوه یک نسخه
- مراجعه به قسمت تطبیق اسناد شورای حل اختلاف مربوط و گواهی کردن برابری فتوکپی با اصل تامین دلیل
تأمین دلیل در دادگاه: راهنمای کامل مراحل
تأمین دلیل یکی از مهم‌ترین اقدامات حقوقی است که به شما کمک می‌کند قبل از طرح دعوا یا در حین رسیدگی، از نابودی یا دسترسی‌ناپذیر شدن مدارک و شواهد خود جلوگیری کنید. آیا می‌دانید در چه مواردی میتوانید درخواست تأمین دلیل دهید؟ مراحل ثبت دادخواست در شورای حل اختلاف چگونه است؟ هزینه این کار در سال ۱۴۰۳ چقدر است؟ در این مقاله، به زبان ساده و گام به گام، تمام آنچه باید درباره تأمین دلیل بدانید را توضیح داده‌ایم: از شرایط قانونی و مدارک مورد نیاز تا نمونه متن آماده دادخواست و راهکارهای جلوگیری از خطاهای رایج. اگر می‌خواهید از حقوق خود به بهترین شکل دفاع کنید، این راهنمای جامع را از دست ندهید!
وکیل کی به ما می‌گوید تأمین دلیل بگیریم؟ (مشاوره رایگان)”
آیا می‌دانید در بسیاری از پرونده‌های حقوقی، زمان طلایی برای تأمین دلیل وجود دارد که اگر از دست برود، ممکن است حق شما برای همیشه از بین برود؟ گروه وکلای اوان با سال‌ها تجربه در زمینه دعاوی حقوقی به شما می‌گوید در چه مواردی باید فوراً اقدام به تأمین دلیل کنید: از تصادفات رانندگی تا تخلفات مستأجران و اختلافات قراردادی. کارشناسان ما به صورت رایگان بررسی می‌کنند که آیا پرونده شما نیاز به تأمین دلیل دارد یا خیر. همین حالا با گروه وکلای اوان تماس بگیرید یا فرم مشاوره آنلاین سایت را پر کنید تا از مشاوره تخصصی بهره‌مند شوید.
انواع اسناد رسمی اعتراض به تامین دلیل
در موارد مراجعه به اعتراض به تامین دلیل، نیاز به استناد به اسناد رسمی مقبول اعتراض به تامین دلیل می باشد تا دوایر اعتراض به تامین دلیل بتوانند نسبت به صدور اجرائیه اقدام نمایند.
شرحی از اسناد رسمی قابل استناد در دوایر اعتراض به تامین دلیل به شرح ذیل می باشد:
- سند لازم الاجرا
- عادی یا رسمی که بدون نیاز به صدور حکم از دادگاه قضایی قابل استناد برای صدور اجرائیه باشد. مانند سند رسمی چک، سفته و…
- سند وثیقه; سندی است که دلالت بر عقد رهن یا معامله با حق استرداد دارد; یا سندی که هرگونه مال منقول یا غیرمنقول را به عنوان ضمانتی برای انجام یک عمل مانند رد مال، معرفی می نماید.
- ذمه، سندی مبنی بر تعهد شخص مدیون به پرداخت نقدینگی یا رد جنس یا انجام فعل معین می باشد.
- سند انتقال اجرایی،سندی که به شخص برنده در مزایده اموال توقیفی ارائه می گردد که تضمین انتقال سند رسمی اموال به او می باشد
مرجع ارائه دادخواست تامین دلیل
بر اساس ضوابط تازه شورای حل اختلاف به منظور تقدیم دادخواست، فقط باید به شورای حل اختلاف مراجعه کرد. برای تامین دلیل درباره اموال غیر منقول لازم است; به شورای حل اختلاف محل وقوع مال غیر منقول مراجعه کرد; و برای دعاوی و درخواست تامین دلیل اموال غیر منقول به مکان اقامت خوانده مراجعه خواهد شد.
شورای حل اختلاف مرجع صالح تصمیم گیری درمورد درخواست می باشد. برای مطرح نمودن درخواست تامین دلیل امکان مطرح کردن درخواست به صورت شفاهی نیز وجود دارد.
رأی رعایت تشریفات آمره در تامین دلیل
با توجه به مواد ۳۱۵ به بعد قانون آیین دادرسی مدنی راجع به تامین دلیل اگرچه رعایت تشریفات دادرسی در این‌گونه پرونده‌ها الزامی نیست; ولی رعایت بعضی تشریفات را منتفی نمی‌داند; زیرا تشخیص فوریت امر با قاضی دادگاه است; طرح دعوی ماهوی موکول به ارائه تامین دلیل نبوده; و رطوبت دیوار نیز از اموری نیست که تأمین دلیل آن ملازمه با فوریت امر داشته باشد; لذا با توجه به دفاع نامبرده، در مجموع اقدام رئیس دادگاه عمومی محمول بر نظر و استنباط قضائی بوده و تخلف نیست.
صورت برداری از اشیاء در تامین دلیل
لزوم برداشتن صورت اشیائی که مورد دعوای تامین دلیل است; در جایی است که مورد تقاضای تقاضاکننده تأمین باشد; و وقتی که متقاضی با موافقت طرف دعوا رضایت بدهد; که اشیاء مزبور را بدون برداشتن صورتی از آن در محلی گذارده; و درب آن را مهر و موم نمایند مانعی برای این قسم از تأمین نخواهد بود; و بر امین صلح مسئولیتی متوجه نیست.
تشخیص فوریت تأمین دلیل
تشخیص فوریت اجرای تقاضای تأمین دلیل منوط به نظر امین صلح است و اجرای تقاضا بدون احضار طرف تخلف نیست.
تامین دلیل بدون حضور طرف مقابل هم غیابی تلقی نمی‌شود.
اگرچه قرار تامین دلیل به‌طوریکه از ماده ۶۷ قانون اصول محاکمات استنباط می‌شود به صفت غیابی متصف نمی‌شود و فقط طرف حق دارد تخلفی را که از ترتیب قانون شده است در ضمن رسیدگی به اصل دعوا خاطرنشان کند ولی چون در موقع تامین دلیل حضور طرف شرط است و فقط در موارد فوری اجازه داده شده که در غیاب او قرار تأمین داده شود ممکن است از این مطلب این‌طور استنباط نمود که قرار تامین دلیل متصف به وصف حضوری و غیابی و قابل اعتراض است؛ بنابراین بر امین صلح که قرار تامین دلیل را که برحسب تقاضای مدعی صادر کرده، غیابی معرفی و اعتراض بر آن پذیرفته است ایرادی وارد نیست و قابل حمل بر نظر قضائی است.
اعتراض به تأمین دلیل: چگونه و در چه مهلتی؟
اگر به تأمین دلیل صادرشده اعتراض دارید، باید بدانید که قانون آیین دادرسی مدنی راهکارهای مشخصی برای این کار پیش‌بینی کرده است. اعتراض به تأمین دلیل باید ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ به همان مرجع صادرکننده تقدیم شود. در اعتراض خود میتوانید به دلایلی مانند عدم رعایت تشریفات قانونی، عدم صلاحیت مرجع رسیدگی‌کننده یا فقدان شرایط ضرورت تأمین دلیل استناد کنید. توجه داشته باشید که اعتراض شما باید به صورت کتبی و مستند ارائه شود و همراه با مدارک و شواهد مربوطه باشد. در صورت پذیرش اعتراض، قرار تأمین دلیل لغو می‌شود، اما در صورت رد اعتراض، میتوانید در مرحله بعدی رسیدگی به اصل دعوا، این موضوع را مجدداً مطرح کنید. برای افزایش شانس موفقیت در اعتراض، مشورت با یک وکیل متخصص می‌تواند راهگشا باشد.
نمونه رای برای تامین دلیل
در پرونده تامین دلیلی عمده مدافعات رئیس دادگاه حقوقی این است:
قرار اجرا و سپس به طرفین ابلاغ‌شده که کلید منزل مورد معامله در دادگاه است تحویل و تحول شود. در خصوص پرونده استنادی; فقط پرونده اجرایی ملاحظه شده در صورتی که پرونده اصلی; دستور موقت برای جلوگیری از فروش ملک بوده و مواد ۷۷۱ و ۷۷۲ عنایت دارد به زمانی که پرونده‌ها مطرح رسیدگی باشد.
طرفین بیش از یک سال است که سازش نموده‌اند. مدافعات وی مفید و مؤثر در مقام نیست. زیرا به موجب مدلول ماده ۳۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی، تأمین دلیل برای حفظ آن است و موجد حق نیست.
اولا: با توجه به گزارش تخلف که دادگاه پس از فراغت از اجرای قرار تأمین دلیل به وسیله مدیر دفتر، اصولاً حق صدور دستوراتی در ماهیت اختلاف نداشته است.
ثانیاً: در خصوص جلوگیری از معامله ملک مورد تنازع، اصولاً دعوایی مطرح نشده و خواسته خواهان‌ها صرفاً تقاضای صدور دستور موقت بوده، به همین دلیل هم اقدامی انجام نشده است.
ثالثاً: بر فرض قبول این مسئله که موضوع خواسته خواهان‌ها طرح دعوی باشد، با توجه به میزان خواسته اصولاً رسیدگی در صلاحیت دادگاه حقوقی ۲ نبوده است.
در نتیجه با توجه به دلایل موجود در ماده ۳۲۲ و قسمت اخیر ماده ۷۷۱ و ماده ۷۸۰ قانون آیین دادرسی مدنی، تخلفات قاضی مزبور مسلم است.
وکیل پایه یک دادگستری گروه حقوقی اوان
استفاده از مشاوره حقوقی وکیل متخصص و باتجربه; در تمام مراحل رسیدگی پرونده های حقوقی و کیفری از اهمیت زیادی برخوردار است; زیرا با انتخاب وکیل و مشاوره حقوقی قبل از هر اقدام قانونی در وقت و هزینه های دادرسی صرفه جویی می شود و حق و حقوق موکل ضایع نمی شود.
گروه وکلای حقوقی اوان مجموعه ای متخصص از وکلای دادگستری، کارشناسان ارشد حقوق و حقوقدانان می باشد که با ارائه مشاوره های تخصصی، قبول وکالت و مشاوره در دعاوی حقوقی را بر عهده می گیرند.
سوالات و مشکلات حقوقی خود را در تمام ساعات شبانه روز حتی ایام تعطیل با وکیل دادگستری و مشاور حقوقی اوان مطرح نمائید; تا در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشد.
جمع بندی
تأمین دلیل یکی از ابزارهای مهم حقوقی است که به شما امکان می‌دهد قبل از طرح دعوا یا در حین رسیدگی، از نابودی یا دسترسی‌ناپذیر شدن مدارک و شواهد خود جلوگیری کنید. در این مقاله به شرایط قانونی، مراحل اجرا، هزینه‌ها و نمونه دادخواست تأمین دلیل پرداختیم. همانطور که اشاره شد، این اقدام در مواردی مانند تصادفات، اختلافات ملکی، قراردادها و اسناد در معرض نابودی کاربرد دارد و می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در نتیجه پرونده شما ایفا کند.
اگر همچنان درباره شرایط تأمین دلیل، مراحل اجرا یا اعتراض به آن سوال دارید، گروه وکلای اوان با سال‌ها تجربه در زمینه دعاوی حقوقی آماده ارائه مشاوره تخصصی به شماست. برای دریافت راهنمایی بیشتر میتوانید با ما در تماس باشید و یا فرم مشاوره آنلاین در سایت با ما در ارتباط باشید.
به یاد داشته باشید، اقدام به‌موقع و آگاهی از حقوق خود می‌تواند از بروز مشکلات جدی در آینده جلوگیری کند!
سوالات متداول
بله، در موارد فوری و با تشخیص دادگاه، تأمین دلیل بدون حضور طرف مقابل نیز انجام می‌شود.
خیر، تأمین دلیل صرفاً برای حفظ مدارک است و ارزش اثباتی آن در مرحله رسیدگی به اصل دعوا تعیین می‌شود.
اعتراض باید ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ به مرجع صادرکننده تقدیم شود.
بله، در برخی موارد می‌توان درخواست را به صورت شفاهی مطرح کرد، اما توصیه می‌شود برای جلوگیری از مشکلات بعدی، درخواست کتبی ارائه دهید.
نظرات ارزشمند شما به ما کمک می‌کند تا خدمات خود را در زمینه تامین دلیل بهبود بخشیم. لطفاً تجربه خود را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.
از طریق دکمه زیر میتوانید لینک صفحه را اشتراک گذاری کنید.