روش های انحلال نکاح و عقد ازدواج

فسخ نکاح چگونه است؟

طرفین هر یک از عقود که در قانون مدنی پیش بینی شده است در موارد خاصی اختیار فسخ قرارداد را دارند که به این اختیار در حقوق، خیار گفته می‌شود. خیارات پیش‌بینی شده در قانون مدنی متعدد و فراوان هستند ولی همه این خیارات قابلیت استفاده در عقد نکاح را ندارند زیرا عقد نکاح یک قرارداد غیر مالی می باشد و طرفین در آن به فکر سود بردن و داشتن امتیاز بیشتر نیستند و همچنین تثبیت خانواده و محدود کردن موارد انحلال آن همواره مورد نظر قانون گذار بوده است بنابراین باید گفت که همه خیاراتی که در قانون مدنی وجود دارد در عقد نکاح نمی تواند جاری گردد.

برای مثال در معاملات; خیاری به نام خیار غبن وجود دارد که در عقد نکاح کاربردی ندارد; به موجب این خیار; باید عوضین قرارداد با یکدیگر متعادل باشند; یعنی از نظر ارزش; ارزشی نزدیک به هم داشته باشند; و در صورتی که این تعادل رعایت نگردد; شخصی که از این بابت متحمل ضرر می شود می‌تواند عقد را فسخ نماید.

مواردی که در نکاح می تواند سببی برای فسخ نکاح  شمرده شود عبارت است از تدلیس، تخلف از شرط صفت و عیوب زن و مرد.

مبنای فسخ نکاح، جلوگیری از زیان همسری است که حق فسخ برای او شناخته شده است. تدلیس عبارت است از عملیاتی که موجب فریب طرف مقابل شود به عبارت دیگر تدلیس در نکاح آن است که با اعمال متقلبانه نقص یا عیبی را که یکی از زوجین دارا می‌باشد پنهان کنند یا او را دارای صفت کمالی معرفی کنند که در واقع فاقد چنین صفتی می باشد.

تخلف از شرط صفت زمانی ایجاد می گردد که در یکی از زوجین، صفت خاصی شرط شده باشد و بعد از عقد معلوم شود که طرف، فاقد وصف مورد نظر بوده است؛ در چنین حالتی طرف دیگر حق دارد نکاح را فسخ کند.

خیار عیب نیز زمانی ایجاد می‌شود که عیبی در یکی از طرفین ایجاد شود و شرایط مورد نظر در قانون را دارا باشد که بر این اساس طرف مقابل می‌تواند عقد نکاح را به موجب آن خیار فسخ کند.

مثلاً زمانی که یکی از زوجین با تدلیس و فریب با شخصی ازدواج کند شخصی که از این فریب متحمل ضرری شده است میتواند به موجب خیار تدلیس عقد نکاح انعقاد یافته را فسخ نماید یا در صورتی که یکی از زوجین مجنون باشد شخصی که از این جنون اطلاع نداشته است می تواند ازدواج را به موجب خیار عیب فسخ کند.