پس از مطالعه، در صورت مفید بودن، این متن را برای دیگران نیز ارسال نمایید تا آن‌ها نیز از مطالعه مفید آن بهره‌مند شوند.
مقاله پیش رو در خصوص اعتراض به رای داوری و ابطال رای داور و موارد ابطال رای داور برای آشنایی شما سروران گرامی تنظیم گردیده است. گروه حقوقی اوان مجموعهای متخصص از وکلای دادگستری، اساتید دانشگاهها و حقوقدانان می باشند که ارائه تمامی خدمات حقوقی از جمله وکالت و مشاوره های تخصصی در دعاوی حقوقی را بر عهده می گیرند.
جهت دریافت مشاوره در خصوص مراحل اقدام و اعطای وکالت برای اعتراض به رای داوری، شما میتوانید به سرعت اینجا کلیک کرده و با وکلای متخصص گروه حقوقی اوان تماس بگیرید.
افراد میتوانند برای حل و فصل اختلافات خود، موضوع را به داوری بسپارند. ارجاع به داوری به عنوان یک روش مؤثر میتواند به رسیدگی سریع‌تر و دقیق‌تر دعاوی کمک کند. با این حال، در برخی موارد ممکن است داور منتخب از محدوده قانونی یا اصول عدالت خارج شده و ایرادات خاصی در رای صادره وجود داشته باشد. در چنین شرایطی، طرفین دعوا این حق را دارند که نسبت به رای داوری اعتراض کرده و اقدام به ابطال آن نمایند.
فهرست مطالب
کاربر گرامی، در صورت نیاز به مشاوره حقوقی کلیک نمایید.
داوری چیست؟
به رفع اختلاف بین اصحاب دعوا در خارج از دادگاه که توسط شخصی به نام داور صورت میگیرد؛ داوری گفته میشود. داور توسط طرفین انتخاب میشود. همچنین ممکن است با توافق طرفین شخص ثالث داور را تعیین نماید.داوری موجب فصل خصومت در دعوا میشود. داور میتواند شخص حقیقی باشد یا شخص حقوقی.
در اکثر قراردادهایی که میان طرفین منعقد میشود، معمولاً بندی وجود دارد که در آن تمامی اختلافات و دعاوی به داوری ارجاع میشود. در صورت وجود چنین شرطی، اگر یکی از طرفین از اجرای تعهدات خود کوتاهی کند، طرف دیگر، که به عنوان متعهدله شناخته میشود، نمی‌تواند برای الزام متعهد به انجام تعهدات خود به دادگاه مراجعه کند. به عبارت دیگر، در وجود شرط داوری، طرفین ملزم به مراجعه به دادگاه و دفاتر خدمات قضایی الکترونیک نیستند. در مواقع ضروری، هر یک از طرفین می‌بایست با تنظیم یک دادخواست به کانون مؤسسات داوری مراجعه کرده و آن را در این کانون ثبت نمایند.
موضوع داوری
در هر مورد که داور تعیین میشود باید موضوع و مدت داوری و مشخصات داور و البته مشخصات طرفین، تعیین شود. در واقع موضوع و مدت داوری و مشخصات طرفین باید به گونه ای تعیین شود که رافع اشتباه باشد.
شبکه های اجتماعی اوان
|
ممنوعیت در داوری
ممکن است این سوال مطرح شود که چه اشخاصی نمیتوانند به عنوان داور تعیین شوند ؟
برای رسیدن به پاسخ این سوال باید بین افرادی که کلا و به هیچ عنوان نمیتوانند به سمت داوری منصوب شوند و یک سری افراد که اولا و به ذات نمیشود به عنوان داور تعیین کرد ولی با توافق طرفین میشود به عنوان داور تعیین نمود، تفکیک قائل شد. موارد بیان شده در دو ماده ۴۶۶ و ۴۶۹ قانون آیین دادرسی مدنی مورد بررسی قرار گرفته است.
طبق ماده ۴۶۶ قانون آیین دادرسی مدنی:
اشخاص زیر را هر چند با تراضی نمی توان به عنوان داور انتخاب نمود:
۱- اشخاصی که فاقد اهلیت قانونی هستند.
۲- اشخاصی که به موجب حکم قطعی دادگاه و یا دراثر آن از داوری محروم شده اند.»
و بر اساس ماده ۴۶۹ قانون آیین دادرسی مدنی:
«دادگاه نمی تواند اشخاص زیر را به سمت داور معین نماید مگر با تراضی طرفین:
۱- کسانی که سن آنان کمتر از بیست و پنج سال تمام باشد.
۲- کسانی که در دعوا ذی نفع باشند.
۳- کسانی که با یکی از اصحاب دعوا قرابت سببی یا نسبی تا درجه دوم از طبقه سوم داشته باشند.
۴- کسانی که قیم یا کفیل یا وکیل یا مباشر امور یکی از اصحاب دعوا می باشند یا یکی از اصحاب دعوا مباشر امور آنان باشد.
۵- کسانی که خود یا همسرانشان وارث یکی از اصحاب دعوا باشند.
۶- کسانی که با یکی از اصحاب دعوا یا با اشخاصی که قرابت نسبی یا سببی تا درجه دوم از طبقه سوم با یکی از اصحاب دعوا دارند، درگذشته یا حال دادرسی کیفری داشته باشند.
۷- کسانی که خود یا همسرانشان و یا یکی از اقربای سببی یا نسبی تا درجه دوم از طبقه سوم او بایکی از اصحاب دعوا یا زوجه و یا یکی از اقربای نسبی یا سببی تا درجه دوم از طبقه سوم او دادرسی مدنی دارند.
۸- کارمندان دولت در حوزه ماموریت آنان»
اعتراض به رای داوری
توافق طرفین در تعیین داور
طبق ماده ۴۵۵ قانون آیین دادرسی مدنی؛ متعاملین میتوانند ضمن معامله ملزم شوند یا به موجب قرارداد جداگانه تراضی نمایند که در صورت بروز اختلاف به داوری مراجعه نمایند .
تعدد داوران
طرفین در تعیین تعداد داوران هیچگونه محدودیتی ندارند و میتوانند به هر تعداد داور که تمایل دارند، انتخاب کنند. اما در صورت عدم توافق، تعداد داوران به صورت استاندارد سه نفر تعیین خواهد شد. بر اساس ماده ۴۶۴ قانون آئین دادرسی مدنی، در صورتی که در قرارداد داوری تعداد داوران مشخص نشده باشد و طرفین نیز در این خصوص به توافق نرسند، هر یک از طرفین موظف است یک داور اختصاصی خود را انتخاب کرده و همچنین یک نفر به عنوان داور سوم تعیین نماید که در نهایت تعداد داوران به سه نفر خواهد رسید.
اعتراض به رای داور
پس از این که در بخشهای قبل توضیح داده شد که داوری چیست و شرایط داوری چگونه است؛ این سوال نیز قابل طرح است که اعتراض به رای داور چگونه است و چگونه میتوان نسبت به ابطال رای داور اقدام نمود. در ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی، موضوع ابطال رای داور به عنوان یک اصل پذیرفته شده و مواردی هم برای آن تعریف شده است.
بر خلاف آرای صادره از دادگاه‌ها که امکان تجدیدنظرخواهی را دارند، آرای داوری به صورت قطعی و غیرقابل تجدیدنظر صادر می‌شوند. به عبارت دیگر، رای داور الزامی و نهایی است. از آنجایی که اصل بر قطعیت آرای داوری است، مواردی که موجب ابطال رای داور می‌شوند، جزو استثنائات محسوب شده و باید به طور محدود و با دقت تفسیر گردند.
مهلت اعتراض به رای داور
طبق ماده ۴۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی:
«درمورد ماده فوق هریک از طرفین می تواند ظرف بیست روز بعد از ابلاغ رای داور از دادگاهی که دعوا را ارجاع به داوری کرده یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد، حکم به بطلان رای داور را بخواهد در این صورت دادگاه مکلف است به درخواست رسیدگی کرده، هرگاه رای از موارد مذکور در ماده فوق باشد حکم به بطلان آن دهد و تا رسیدگی به اصل دعوا و قطعی شدن حکم به بطلان، رای داور متوقف می ماند.
تبصره- مهلت یادشده درماده فوق و ماده ( ۴۸۸ ) نسبت به اشخاصی که مقیم خارج از کشورمی باشند دو ماه خواهدبود. شروع مهلتهای تعیین شده در این ماده و ماده ( ۴۸۸ ) برای اشخاصی که دارای عذر موجه به شرح مندرج در ماده ( ۳۰۶ ) این قانون و تبصره ( ۱ ) آن بوده اند پس از رفع عذر احتساب خواهد شد.»
اگر اشخاص خارج از مهلت ۲۰ روز و دو ماهه، دادخواست ابطال رای داور را مطرح نمایند دادگاه قرار رد دادخواست صادر خواهد کرد و این رای قطعی می باشد.
اگر به دنبال یک وکیل پایه یک دادگستری حرفه ای در تهران هستید اینجا کلیک کنید
نمونه رای اعتراض به رای داوری
موضوع: اثر اعتراض به رای داوری کدخدامنشانه
رأی دادگاه بدوی
در خصوص درخواست ابطال رای داور از سوی آقای م. ن. به طرفیت آقای ع.الف. الف. با وکالت بعدی آقای م. الف. نظر به محتویات و اوراق پرونده و توضیحات خواهان در دادخواست تقدیمی و جلسه دادرسی، از آن جایی که ایرادات وارده از سوی خواهان از جمله این که داور جلسه تشکیل نداده و عدالت را رعایت نکرده است. بر اساس رای داوری که در تاریخ ۱۳۹۲/۱۰/۱۵ صادر گردیده است لطمه ای وارد نمی کند. چرا که رای داور تعیین خسارت قراردادی بوده است و دخل و تصرف دیگری در تعهدات طرفین موضوع قرارداد مشارکت مورخ ۱۳۹۰/۴/۲۰ نداشته. همچنین تقاضای تعیین داور دیگر از سوی خواهان در این مرحله از رسیدگی موجه نمی باشد.
مع ذلک درخواست ابطال رای داوری موجه نبوده و خارج از شمول بندهای هفتگانه ماده ۴۸۹ از قانون آیین دادرسی مدنی می باشد. مستندا” به ماده فوق و ماده ۴۹۰ از قانون مورد اشاره حکم به بطلان دعوای خواهان صادر می گردد. رای صادره حضوری و ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدید نظر خواهی در دادگاه تجدید نظر استان تهران می باشد .
رأی دادگاه تجدیدنظر استان
تجدیدنظرخواهی اقای م. ن. بطرفیت اقای ع.الف. الف. نسبت به دادنامه شماره ۹۴۰ *** – شعبه ۱۰۳دادگاه عمومی حقوقی تهران که متضمن صدورحکم بطلان دعوا خواهان بوده دادگاه قطع نظر از ایرادات عدیده که از حیث تکمیل بودن رای، وجود رای قبلی داور، وضعیت ابلاغ موضوع داوری درپرونده وجود دارد. نظر به اینکه بشرح مراتب ذیل بند ۵۴ ماده ۱۲ قرارداد حکم مورد توافق در زمره داوری کدخدامنشی بوده است. رای مشارالیه درفرض عدم انطباق بارضایت طرفین مانع طرح موضوع درمراجع قضایی نبوده است. از این جهت داوری انجام شده منصرف از داوری الزامآور قانونی بوده که طرفین ملزم به تبعیت از آنان باشند. باعنایت به اینکه اعتراض تقدیمی ظهور در عدم رضایت دارد؛ مستندا ماده ۴۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی بانقض دادنامه معترضعنه، حکم بربطلان رای داوری صادر و اعلام مینماید. رای دادگاه قطعی است .
طبق رای فوق و بر اساس ماده ۴۵۴ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی؛ اگر شرط داوری در زمره داوری کدخدامنشی باشد؛ اعتراض به رای صادره به منزله عدم رضایت طرفین است؛ بنابراین طرفین ملزم به تبعیت نبوده وحکم بر بطلان رای موصوف صادر خواهد شد.
موارد ابطال رای داوری
بر اساس ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی:
رای داوری در موارد زیر باطل است و قابلیت اجرایی ندارد:
۱- رای صادره باید با قوانین حاکم بر حق و حقوق مطابقت داشته باشد. به این معنا که در صورتی که طرفین در قرارداد داوری نحوه خاصی برای ابلاغ رای داوری مشخص نکرده باشند، داور ملزم است تا رای خود را به دفتر دادگاه ارجاع‌دهنده یا به دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به موضوع اختلاف را دارد، تسلیم نماید. بنابراین، اگر داور برخلاف این الزامات قانونی عمل کند، اقدام وی مغایر با قانون تلقی میشود و این مسئله میتواند مبنای ابطال رای داوری قرار گیرد.
۲-همچنین، داور نمی‌تواند در خصوص موضوعاتی که مورد اختلاف قرار نگرفته‌اند، رای صادر کند. به همین ترتیب که رای دادگاه صادره خارج از موضوع خواسته، باطل و غیر اجرایی تلقی میشود، داور نیز نمی‌تواند فراتر از موضوع خواسته، به موضوعات غیر مرتبط رسیدگی کند و رای صادر نماید. به عنوان مثال، در صورتی که اختلاف مربوط به نفقه باشد، داور نمی‌تواند به موضوع پرداخت مهریه رسیدگی کرده و رای صادر کند.
۳- داور خارج ازحدود اختیار خود رای صادر نموده باشد. دراین صورت فقط آن قسمت از رای که خارج از اختیارات داور است ابطال می گردد.
۴- رای داور پس از انقضای مدت داوری صادر و تسلیم شده باشد.
در صورتی که طرفین برای برای صدور رای داوری مدت تعیین نکرده باشند مدت آن حداکثر سه ماه است. تاریخ آغاز این مهلت از زمان قبول داور برای امر داوری محاسبه میشود. اگر داور خارج از مهلت رای صادر کند، این مورد از موارد ابطال رای داور می باشد.
۵- رای داور با انچه در دفتر املاک یا بین اصحاب دعوا در دفتر اسناد رسمی ثبت شده و دارای اعتبار قانونی است مخالف باشد.
ممکن است رای صادره توسط داور، در تعارض با اسناد رسمی ثبت شده باشد. در این صورت با توجه به اینکه اسناد رسمی جایگاه و اعتبار بالایی دارند، به منظور حفظ جایگاه اسناد رسمی، میتوان ابطال رای داور را خواست.
۶- رای به وسیله داورانی صادرشده که مجاز به صدور رای نبوده اند.
۷- قرارداد رجوع به داوری بی اعتبار بوده باشد.
یعنی در واقع خود قراردادی که طرفین در آن رجوع به داوری را توافق کردهاند، باطل باشد. پرواضح است اگر به هر علتی قرارداد اصلی بی اعتبار شود، موضوع داوری نیز منتفی میگردد. وقتی اصل قرارداد منتفی میشود شرط ضمن عقد نیز به عنوان یک تعهد فرعی زایل میگردد.
وکیل پایه یک دادگستری /گروه حقوقی اوان
استفاده از مشاوره حقوقی و وکیل متخصص و باتجربه در تمام مراحل رسیدگی پروندههای حقوقی و کیفری از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا با انتخاب وکیل و مشاوره حقوقی قبل ازهر اقدام قانونی در وقت و هزینه های دادرسی صرفه جویی میشود و حق و حقوق موکل ضایع نمی شود.
گروه وکلای حقوقی اوان مجموعه ای متخصص از وکلای دادگستری، اساتید دانشگاهها و حقوقدانان می باشد که با ارائه مشاوره های تخصصی، قبول وکالت و مشاوره در دعاوی حقوقی را بر عهده می گیرند.
سوالات و مشکلات حقوقی خود را با وکیل دادگستری تهران، وکیل دادگستری مشهد، وکیل دادگستری قم، وکیل دادگستری کرج مربوط به وکلای گروه حقوقی اوان مطرح نمائید تا در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشند.
جمع بندی
داوری به عنوان یک روش مؤثر و سریع برای حل و فصل اختلافات میان طرفین، به جای مراجعه به سیستم قضایی سنتی، روز به روز در حال گسترش است. در این فرآیند، طرفین با توافق بر سر ایجاد شرط داوری، امکان رسیدگی به دعاوی خود را در اختیار داوران قرار می‌دهند. یکی از مزایای کلیدی داوری، قطعیت آرای صادره است، به طوری که این آرای به هیچ وجه قابل تجدیدنظر نیستند. این ویژگی موجب افزایش اعتماد به نفس طرفین در ارائه دلایل و مستندات خود در طول فرآیند داوری میشود.
با این حال، در مواقعی ممکن است ایراداتی در رای صادره وجود داشته باشد که موجب شود یکی از طرفین به تصمیم داور اعتراض کند. در این حالات، قوانین و مقررات مربوط به ابطال رای داوری به صورت محدود و خاص تفسیر می‌شوند و تنها در شرایط معین، امکان اعتراض وجود دارد. بنابراین، آگاهی از حقوق و مسئولیت‌های طرفین و همچنین استفاده از تسهیلات مشاوره حقوقی میتواند بهبود بخش روند داوری و جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی باشد.
از این رو، شناخت دقیق فرایند داوری و شرایط اعتراض به رای داوری برای تمامی افراد و سازمان‌ها ضروری است و این امر میتواند به تأمین حقوق قانونی آنان و تسریع در حل و فصل اختلافات کمک کند.
سوالات متداول
خیر، آرای داوری به طور کلی قطعی و غیرقابل تجدیدنظر هستند. این بدین معناست که طرفین پس از صدور رای داوری امکان درخواست تجدیدنظر ندارند، مگر اینکه به دلایل محدودی که در قانون مشخص شده است، بتوانند نسبت به ابطال رای اقدام کنند.
اعتراض به رای داوری تنها در شرایط خاصی امکان‌پذیر است، مانند نقض اصول قانونی در فرایند داوری، فقدان صلاحیت داور، یا عدم رعایت عدالت شفاف. این موارد به عنوان استثنائات در نظر گرفته می‌شوند و باید به طور محدود تفسیر گردند.
در صورتی که یکی از طرفین تصمیم به اعتراض به رای داوری بگیرد، باید با تنظیم یک دادخواست، درخواست خود را به کانون مؤسسات داوری یا دادگاه صالح ارائه دهد. این دادخواست باید شامل دلایل و مستندات مربوطه باشد تا مورد بررسی قرار گیرد.
در تعیین تعداد داوران، طرفین هیچگونه محدودیتی ندارند و میتوانند هر تعداد داور که مایلند انتخاب کنند. اما اگر طرفین در این زمینه به توافق نرسند، طبق قانون تعداد داوران به صورت پیش‌فرض سه نفر تعیین میشود.
نظرات ارزشمند شما به ما کمک می‌کند تا خدمات خود را در زمینه داوری و اعتراض به رای داوری بهبود بخشیم. لطفاً تجربه خود را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.
از طریق دکمه زیر میتوانید لینک صفحه را اشتراک گذاری کنید.