دادخواست ورشکستگی شرکت ها

ورشکستگی شرکت ها به معنی عدم توانایی شخص حقیقی یا حقوقی از پرداخت بدهی ها و تهعداتش است. زمانی که بدهی های تاجر بیشتر از دارایی هایش باشد محکوم به ورشکستگی است. بعد از صدور حکم ورشکستگی شخصی به عنوان مدیر تصفیه انتخاب میشود که مسئولیت تصفیه امور شرکت را بر عهده دارد و بعد از صدور حکم ورشکستگی شرکت یا شخص تاجر حق انعقاد هیچ گونه قرارداد و یا تصفیه مالی را ندارد.

در این مقاله به موضوعات ذیل پرداخته شده است:

• ورشکستگی شرکت ها در قانون تجارت
• شرایط اعلان
• ورشکستگی کسبه و غیر تجار
• مرجع صدور حکم
• اشخاص دارای حق اعلام ورشکستگی شرکت ها
• دلایل ورشکستگی شرکت
• آثار اعلام حکم
• ورشکستگی شرکت سهامی خاص
• طلبکاران شرکت در ورشکستگی شرکت ها
• اعلام ورشکستگی شرکت خصوصی
• انحلال شرکت به دلیل غیر از ورشکستگی
• تأثیر ورشکستگی شرکت در ورشکستگی شرکا
• تاثیر ورشکستگی شرکا در ورشکستگی شرکت
• طلبکار تاجر در ورشکستگی شرکت
• وکیل متخصص امور ورشکستگی گروه وکلای حقوقی اوان

ورشکستگی شرکت ها

ورشکستگی شرکتها و تصفیه آنها تابع قوانین شرکتها است، نه قوانین مربوط به ورشکستگی. با این حال هم در فرانسه و هم در ایران صدور حکم ورشکستگی شرکت ها و تجار حقیقی تابع قوانین واحد است.

در ماده ۴۱۲ قانون تجارت، از میان اشخاص حقوقی فقط از شرکت تجاری نام می برد که در کنار تاجر حقیقی، می توان او را ورشکسته اعلام کرد.

معاملات شرکتهای تجارتی ، به اعتبار تاجر بودن این شرکتها تجاری محسوب می شود. قانونگذار از میان کلیه اشخاص حقوقی، ورشکستگی را تنها به شرکتهای تجاری اختصاص داده است.

شرایط اعلان ورشکستگی شرکت ها

در صورتی که تاجر به معنای شخصی که شغل اصلی اش تجارت و انجام معاملات تجاری است یا شرکت تجاری اعم از شرکت سهامی عام و خاص، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت تصامنی و غیره نتواند دیون خود را پرداخت نماید، ظرف مدت سه روز از تاریخ ناتوانی برای پرداخت بدهی، باید حساب خود را متوقف کرده و صورت حساب دارایی ها و کلیه دفاتر خود را به دادگاه تسلیم کرده و به این ترتیب ورشکستگی اش را اعلام نماید.

شرایطی دیگری نیز برای اعلام ورشکستگی وجود دارد که به شرح زیر است:

• بدهی های شرکت حتماً مربوط به امور تجاری باشد.
• عدم پرداخت به معنای ناتوانی در پرداخت باشد.
• شرکت نه تنها تجاری بوده بلکه اهلیت برای انجام امور تجاری را نیز داشته باشد.

ورشکستگی کسبه و غیر تجارت

برطبق ماده ۱۴۲ قانون تجارت، ورشکستگی فقط مخصوص تجار است و افراد عادی یا اشخاصی که شغل عادی و منبع درامدشان امور تجاری نیست، حق ندارند و نباید درخواست ورشکستگی دهند. در صورتی که این افراد در پرداخت بدهی ها و دیون خود ناتوان باشند، طبق ماده ۶ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، باید درخواست حکم اعسار و تقسیط برای پرداخت دیون خود را داشته باشند. به خاطر داشته باشید که درخواست اعسار فقط مخصوص غیر تجار و ورشکستگی فقط به تاجران اختصاص دارد.

مرجع صدور حکم ورشکستگی شرکت ها

مرجع حکم ورشکستگی دادگاه است و نزدیک ترین دادگاه به محل اقامت تاجر صلاحیت رسیدگی به امور مربوط به ورشکستگی را دارد. از سوی دیگر تقاضای حکم ورشکستگی باید توسط شرکت، دادستان یا طلبکاران ارائه شود.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام  کلیک کنید

 اشخاص دارای حق اعلام ورشکستگی شرکت ها

اعلام ورشکستگی شرکت به داگاه باید به صورت دادخواست باشد. اشخاص دارای حق اعلام ورشکستگی شامل اشخاص ذیل می باشند:

• درخواست اعلام ورشکستگی می تواند به تقاضای خود تاجر یا مدیران شرکت حقوقی باشد و اگر از سوی مدیران شرکت باشد باید صورت حساب و کلیه دفاتر شرکت تحویل دادگاه شود.
• اعلام ورشکستگی می تواند به درخواست یک یا چند نفر از طلبکاران صورت بگیرد. این مورد زمانی است که تاجر حاضر نیست ورشکستگی خود را اعلام کند و می خواهد ناتوانی خود را از پرداخت دیون پنهان کند.
• براساس تقاضای مدعی العموم یا دادستان باشد. چون ورشکستگی تاجر نه تنها به شخص خودش آسیب می رساند بلکه می تواند باعث ورشکستگی سایر تجار نیز شود. بنابراین دادستان در این مورد حق دخالت داشته و می تواند با مشاهده چنین وضعیتی، مراتب را به دادگاه اعلام نموده و حکم ورشکستگی تاجر را صادرکند.

دلایل ورشکستگی شرکت

از مهم ترین دلایل ورشکستگی شرکت تجاری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• واخواست سفته های زیاد علیه تاجر و صادر شدن چک های برگشتی و بلا محل از سوی تاجر
• فروختن داراییها و اجناس شرکت به بهایی کمتر از ارزش واقعی برای رهایی از ورشکستگی
• حوادث طبیعی دخیل در ورشکستگی مانند آتش سوزی و سیل و زلزله که باعث لطمه دیدن و از بین رفتن بخش عمده ای از دارایی های شرکت شود.
• تعطیلی و بسته شدن اجباری محل کسب و کار تاجر
• صدور اجراییه های خارج از توان و علیه فرد تاجر یا شرکت تجاری
• ناتوانی در باز پس دادن وام ها
• اقرار خود تاجر و گزارشات حسابداری و حسابرسی مبنی بر ناتوانی برای پرداخت دیون

آثار اعلام حکم ورشکستگی شرکت

ورشکستگی آثار زیادی دارد که شامل موارد ذیل می باشد:

• بعد از اعلام ورشکستگی دیگر تاجر حق انعقاد هیچ قرارداد و تعهد جدید را ندارد
• تاجر حق هیچ گونه مداخله در دعاوی را ندارد
• کلیه معاملات و قراردادهای جدید شرکت باطل می شود
• اعتبار شرکت و شخص تاجر از بین می رود
• امکان تعقیب فردی طلبکاران وجود ندارد
• کلیه بدهی های شرکت نیز به روز می شود
• ورشکستگی شرکت سهامی در نتیجه وجود دین و عدم پرداخت آن اتفاق میفتد و در مورد انحلال شرکت نیز نظر بر دیون شرکت و عدم کافی بودن دارایی شرکت برای جبران آن دارد

ورشکستگی شرکت سهامی خاص

اگر هر یک از موارد ذیل ثابت شود ولی شرکت برای انحلال اقدام نکند دادگاه با صدور حکم، دستور به انحلال می دهد، اگر اشخاص ذینفع از دادگاه تقاضای انحلال شرکت را کند دادگاه رای انحلال صادر می کند.در پایان یک نفر از مدیران شرکت به عنوان مدیر تسویه انتخاب و اگر مدیر تسویه معین نشده باشد و یا اینکه تعیین شده ولی به وظایف خود عمل ننماید هر شخص ذینفع دیگر میتواند به دادگاه مراجعه و تعیین مدیر تسویه جدیدی را از دادگاه تقاضا کند.

قوانین ورشکستگی شرکت سهامی خاص یا انحلال شرکت به دلایل و صورت زیر است:

• ورشکستگی شرکت
• وقتی که شرکت موضوعی را که برای آن تشکیل شده است انجام داده یا انجام آن غیر ممکن باشد.
• شرکت برای تاریخ معینی تشگیل گردیده و آن مدت به پایان رسیده باشد، مگر اینکه مدت قبل از انقضاء تمدید شده باشد.
• در هر موقع که مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام به هر علتی رای را به انحلال بدهند.
• صدور حکم قطعی دادگاه

طلبکاران شرکت در ورشکستگی شرکت ها

حقوق طلبکاران شرکت در ورشکستگی شرکت ها شامل موارد ذیل می باشد:

• اگر شرکت مختلط غیرسهامی ورشکست شود، دارائی شرکت، بین طلبکاران خود شرکت تقسیم شده و طلبکاران شخصی شرکاء ، در آن حقی ندارند. سهم الشرکه شرکاء با مسئولیت محدود نیز جزء دارائی شرکت محسوب می شود.
•  اگر دارائی شرکت، برای تأدیه تمام قروض آن کافی نباشد، طلبکاران آن حق دارند بقیه طلب خود را از دارائی شخصی تمام یا هر یک از شرکاء ضامن وصول کنند. در این صورت بین طلبکاران شرکت و طلبکاران شخصی شرکاء ضامن تفاوتی وجود ندارد.

برای عضویت در کانال تلگرام  کلیک کنید

در صورت ورشکستگی یکی از شرکای با مسؤولیت محدود، خود شرکت یا طلبکاران آن، با طلبکاران شخصی شریک مزبوردارای حقوق مساوی هستند.

طلبکاران شخصی شرکاء حق ندارند طلب خود را از دارائی شکرت تأمین و وصول کنند ، ولی می توانند نسبت به سهمیه مدیون خود از منافع شرکت یا سهمی که در صورت انحلال شرکت ، ممکن است به مدیون مزبور تعلق گیرد، هر اقدام قانونی که مقتضی باشد به عمل آورند.

طلبکاران شخصی شرکاء در صورتی که نتوانسته باشند طلب خود را از دارائی شخصی مدیون خود وصول کنند و سهم مدیون از منافع شرکت کافی برای تأدیه طلب آنها نباشد، می توانند انحلال شرکت را تقاضا کنند. به شرطیکه حداقل شش ماه قبل قصد خود را به وسیله اظهارنامه رسمی به اطلاع شرکت اعلام کرده باشند.

در این صورت شرکت یا بعضی از شرکاء می توانند مادام که حکم نهائی انحلال صادر نشده با تأدیه طلب دائنین مزبور تا حد دارائی مدیون در شرکت یا با جلب رضایت آنان به طریق دیگراز انحلال شرکت جلوگیری کنند.

مدیون  شرکت می تواند در مقابل طلبی که ممکن است از یکی از شرکاء داشته باشد استناد به تهاتر کند و نه خود شریک می تواند در مقابل قرضی که ممکن است طلبکار او بهش رکت داشته، به تهاتر استناد کند. کسی که طلبکار شرکت و مدیون به یکی از شرکاء بوده و پس از انحلال شرکت طلب او لاوصول مانده، در مقابل آن شریک حق استناد به تهاتر را دارد.

اعلام ورشکستگی شرکت خصوصی

اگه شرکتی و مدیرعاملش و اعضای هیئت مدیره اش توانایی پرداخت بدهی های شرکت رو نداشته باشند و اعلام ورشکستگی داشته باشن آیا بدهی های تسهیلات بانکی، بیمه و مالیات بخشیده می شود؟

در صورتیکه فرایند اعلام و پذیرش ورشکستگی از سوی مراجع صلاحیت دار انجام و تائیید بشود از تاریخ اعلام توقف کلیه جرایم قابل پی گیری نیست ولی اصل بدهی همیشه پا برجا می ماند که با تصمیم و نظر مدیر تصفیه و مذاکره با طلبکارها قابل تعدیل می باشد.

انحلال شرکت به دلیل غیر از ورشکستگی

در صورتیکه شرکت به دلیلی غیر از ورشکستگی منحل اعلام شود، آیا می توان ورشکستگی آن را تقاضا کرد؟

از آنجا که شرکت پس از انحلال تا زمان ختم تصفیه، شخصیت حقوقی خود را حفظ می کند، در صورتی که معلوم شود قادر به پرداخت کلیه دیون خود نیست، می توان حکم ورشکستگی آن را صادر کرد و در چنین حالتی تصفیه تعهدات شرکت مطابق مقررات ورشکستگی صورت خواهد گرفت، چه تاریخ توقف قبل از انحلال باشد و چه بعد از آن.

تأثیر ورشکستگی شرکت در ورشکستگی شرکا

در شرکتهایی که دارای شریک ضامن هستند یا شرکا در آنها مسئولیت نامحدود است شرکای ضامن را می توان در صورت ورشکسته شدن شرکت  ورشکسته اعلام کرد. اگر شریک ضامن شخصا تاجر باشد و طلبکاران ورشکستگی او را نیز تقاضا کرده باشند، خواه ضمن تقاضای ورشکستگی شرکت و خواه ضمن دادخواست جداگانه لزومی به مهر و موم کردن اموال او نیست .

اگر شریک ضامن شخصا تاجر نباشد، حکم ورشکستگی او را نمی توان صادر نمود و فقط می توان اموال او را مهر و موم کرد. در مورد شرکتهایی که فاقد شرکای ضامن هستند، به طریق اولی ، ورشکستگی شرکت در ورشکستگی شرکا تأثیر ندارد.

تاثیر ورشکستگی شرکا در ورشکستگی شرکت

در مورد شرکتهای فاقد شریک ضامن، ورشکستگی شریک در ورشکستگی شرکت تأثیری ندارد. در مورد شرکتهای دارای شریک ضامن نیز می توان برطبق ماده ۱۲۸ قانون تجارت درباره شرکت تضامنی استفاده کرد. نتیجه ورشکستگی شرکای ضامن با ورشکستگی شرکت ملازمه قانونی ندارد. قانونگذار، شرکای ضامن را به صرف اینکه ضامن هستند تاجر تلقی نکرده است.

طلبکار تاجر در ورشکستگی شرکت

طلبکار تاجر ابتدا علیه تاجر اقامه دعوی کرده باشد و حکم بر محکومیت تاجر صادر شده باشد و آن حکم، محکومیت را مستند قرار دهد و تقاضای ورشکستگی تاجر را به عمل آورد.

شرایط اعلام ورشکستگی شرکت توسط طلبکار تاجر شامل موارد ذیل می باشد:

• سندی که مثبت طلبکار بودن طلبکار است مورد استناد قرار گیرد و طلبکار در دادخواست توضیح دهد که من براین اساس این سند ضمیمه شده این مقدار از تاجر طلب دارم و تاجر پرداخت نکرده است. دادگاه با مراجعه به اصالت سند، برتری های لازم را به عمل می آورد و در صورتی که اصالت سند را محرز بداند آن گاه بدهکار بودن تاجر مسلم می شود و می تواند حکم ورشکستگی این تاجررا صادر کند.

مقدار و اندازه بدهی شرط نیست.

زمان پیدایش دین نیز موثر در مقام نیست. طلبکاران تاجر می توانند برای مطالبات سالهای قبل خود نیز تقاضای ورشکستگی تاجر را مطرح کنند.

لازم نیست دین تاجر ناشی از معاملات تجارتی باشد . تاجر اگر به علت معاملات مدنی نیز مدیون شود و دین خود را نپردازد، طلبکاران او می توانند حکم ورشکستگی او را مورد درخواست قرار دهند.

مثلا تاجری برای گسترده کردن سالن با اتاقهای منزل مسکونی خود تعدادی فرش می خرد و تمام یا قسمتی از من معامله را نمی پردازد، طلبکاران او می توانند به علت عدم پرداخت بهای فرش های خریداری شده ، تقاضای صدور حکم ورشکستگی تاجر را به عمل آورند.

برای ورشکسته اعلام کردن تاجر لازم نیست که تاجر در قید حیات باشد. مطابق  ماده ۴۱۲ قانون تجارت; تا یکسال پس از فوت تاجر می توان حکم ورشکستگی او را صادر کرد; مشروط بر آنکه تاجر حین الفوت در حال توقف بوده باشد.

تصفیه امور بازرگان متوفی مطابق مقررات مربوط به بازرگان ورشکسته به عمل می آید و لذا اعم از آنکه حکم ورشکستگی بازرگان متوفی صادر شده یا نشده باشد ، تصفیه او مطابق مقررات مربوط به بارزگانان ورشکسته انجام می شود و بدین ترتیب روشن است که دیگر لزومی ندارد که حکم ورشکستگی بازرگان متوفی صادر شود. در اعسار عدم توانایی افراد غیر تاجر ملاک عمل است. اما در ورشکستگی، توان تادیه دیون تاجر ورشکسته ملاک عمل است.

وکیل متخصص امور ورشکستگی گروه وکلای حقوقی اوان

وکیل متخصص امور ورشکستگی با تسلط و تجربه ای که در حل پرونده های ورشکستگی دارد به تاجر کمک میکند تا بعد از اتمام ورشکستگی فعالیت تجاری خود را شروع کند. در صورتیکه برای اعلام ورشکستگی نیاز به مشاوره و وکالت وکیل متخصص امور ورشکستگی دارید با  وکیل امور ورشکستگی گروه وکلای حقوقی اوان تماس بگیرید.

سوالات و مشکلات حقوقی خود در مورد ورشکستگی، تصفیه تاجر و شرکت های تجاری را با وکیل ورشکستگی تهران، وکیل ورشکستگی مشهد، وکیل ورشکستگی قم، وکیل ورشکستگی کرج مربوط به وکلای حقوقی اوان مطرح نمایید تا در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشند.