دعوی رجوع از هبه

لینک مقاله را به اشتراک بگذارید: https://oonelaw.com/refer-to-hebe

مبنای حقوقی دادخواست

رجوع از هبه ، زمانی که عقد هبه بین طرفین ( واهب و متهب ) منعقد می شود و ملک در اختیار متهب قرار می گیرد ، اگر عین موهوبه یعنی همان ملک موجود باشد، واهب یا شخصی که هبه کرده است می تواند از آن رجوع کند و بعد از رجوع برای تثبیت آن دادخواست تایید رجوع از هبه را مطرح کند. اعلام رجوع از هبه با هر طریقی ممکن است؛ ولی بهتر است از طریق اظهارنامه ی رسمی انجام گیرد.

طرفین دعوی

واهب که ملک خود را هبه کرده است و حالا پشیمان شده و از هبه رجوع کرده است ، خواهان دعوی است و متهب خوانده می باشد.

مرجع صالح برای رسیدگی

در صورتی که موضوع هبه ملک باشد ، دادگاه محل وقوع ملک صلاحیت رسیدگی به دعوی تایید رجوع از هبه را خواهد داشت. در غیر این صورت دادگاهی که عقد در حوزه ی آن واقع شده است و دادگاه محل اقامتگاه خوانده ، صالح به رسیدگی هستند.

نحوه ی اجرای رای

از وقتی واهب از هبه ی خود رجوع کند ، رجوع از هبه محقق شده است. هم چنان که از نام دعوا روشن است ، واهب تنها برای تایید و اعلام آن دادخواست می دهد . بنابراین رای به اجراییه نیاز ندارد. رجوع ضمنی از هبه صحیح است مانند این که واهب ملک خود را به قصد رجوع از هبه به دیگری بفروشد.

در صورتی که متهب پدر یا مادر یا اولاد ( حتی نوادگان ) باشند ، حق رجوع وجود ندارد.

اگر ملک موهوبه از ملکیت متهب خارج شود ، حق رجوع ساقط می شود هر چند دوباره به مالکیت متهب در بیاید.

حق رجوع در هبه مبتنی بر بلاعوض و مجانی بودن آن است و در هبه ی معوض با قبض عوض ، حق رجوع زایل می شود و هم چنین بعد از فوت واهب رجوع ممکن نیست.

اثر رجوع و انحلال هبه ، ناظر به آینده است و در گذشته اثر ندارد . یعنی منافع ملک قبل از رجوع ، مثل اجاره بهایی که از ملک گرفته شده ، برای متهب است.

عقد غیر معوض

عقد غیر معوض دارای یک مورد بیشتر نیست ، ولی می توان با درج نمودن شرط در ضمن عقد مزبور ، آن را به صورت عقد معوض در آورد؛ چنان که پدر خانه خود را که به پسر می دهد ، با او شرط کند که پسر اتومبیل خود را به پدر بدهد. عقد مزبور اگر چه به صورت معوض است ، ولی آثار عقد معوض را به خود نخواهد گرفت؛ زیرا داشتن دو مورد در عقد معوض ، رکن اساسی عقد معوض است و در عقد غیر معوض ، یک مورد ( که مورد عقد است ) رکن اساسی می باشد و مورد دیگر ( که مورد شرط است ) جنبه فرعی دارد.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام گروه وکلای حقوقی اوان کیلیک کنید

 دکتر کاتوزیان

شرط عوض در عقود رایگان ، طبیعت آن ها را دگرگون نمی سازد و باعث انقلاب و تغییر هبه به معاوضه نمی شود.

دکتر جعفری لنگرودی

مجانی بودن هبه منافات با ماده ۱۰۸ قانون مدنی ندارد؛ زیرا در هبه معوضه ، معاوضه دو مال صورت نمی گیرد ، بلکه دو هبه مجانی متقابلا صورت می گیرد.

 مستندات قانونی

ماده ۷۹۵ قانون مدنی

هبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را مجاناً به کس دیگری تملیک میکند تملیک‌ کننده واهب طرف دیگر را متهب، مالی را‌که مورد هبه است عین موهوبه میگویند.

 ماده ۷۹۶ قانون مدنی

واهب باید برای معامله و تصرف در مال خود اهلیت داشته باشد.

 ماده ۷۹۷ قانون مدنی

واهب باید مالک مالی باشد که هبه می‌کند.

 ماده ۷۹۸ قانون مدنی

هبه واقع نمیشود مگر با قبول و قبض متهب اعم از اینکه مباشر قبض خود متهب باشد یا وکیل او و قبض بدون اذن واهب اثری ‌ندارد. # رجوع از هبه

 ماده ۷۹۹ قانون مدنی

در هبه به صغیر یا مجنون یا سفیه قبض ولی معتبر است.

 ماده ۸۰۰ قانون مدنی

در صورتی که عین موهوبه در ید متهب باشد محتاج به قبض نیست.

 ماده ۸۰۱ قانون مدنی

هبه ممکن است معوض باشد و بنابراین واهب میتواند شرط کند که متهب مالی را به او هبه کند یا عمل مشروعی را مجاناً بجا آورد. # رجوع از هبه

 ماده ۸۰۲ قانون مدنی

اگر قبل از قبض واهب یا متهب فوت کند هبه باطل میشود.

 ماده ۸۰۳ قانون مدنی

بعد از قبض نیز واهب میتواند با بقاء عین موهوبه از هبه رجوع کند مگر در موارد ذیل:

۱) در صورتی که متهب پدر یا مادر یا اولاد واهب باشد.

۲) در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد.

۳) در صورتی که عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود خواه قهراً مثل اینکه عین موهوبه برهن داده شود.

۴) در صورتی که در عین موهوبه تغییری حاصل شود.

 ماده ۸۰۴ قانون مدنی

در صورت رجوع واهب نماآت عین موهوبه اگر متصل باشد مال واهب و اگر منفصل باشد مال متهب خواهد بود. # رجوع از هبه

 ماده ۸۰۵ قانون مدنی

بعد از فوت واهب یا متهب رجوع ممکن نیست.

 ماده ۸۰۶ قانون مدنی

هر گاه داین طلب خود را به مدیون ببخشد حق رجوع ندارد.

 رویه و نظرات قضایی

رای شماره ی ۲۲۶ مورخ ۴/۵/۷۳ شعبه ی ۳۴ دیوان عالی کشور

واهب به موجب سند عادی مورخ ۸/۹/۵۸ که به امضای عده ای از معتمدین محل رسیده است ، از هبه رجوع کرده است و وکالت نامه ی رسمی مورد اشاره و عزل مشارالیه از وکالت نیز دلیل بر رجوع از هبه است.

برای عضویت در کانال تلگرام گروه وکلای حقوقی اوان کیلیک کنید

رای شماره ی ۱۸۲۳ مورخ ۱۷/۲/۷۱ شعبه ی ۳۳ دیوان عالی کشور

با توجه به بند چهارم ماده ی ۸۰۳ قانون مدنی در صورتی که در عین موهوبه تغییراتی حاصل شود ، واهب حق رجوع ندارد و خانم … نیز به جهت احتیاج و تضمین زندگی اقدام به فروش آن ها کرده است و در نتیجه قابل استرداد نمی باشد. # رجوع از هبه

رای شماره ی ۱۳۱۲ مورخ ۲۷/۱۰/۹۱ شعبه ی ۸ دادگاه تجدید نظر استان تهران

عدم ثبت رسمی هبه ی اموال غیر منقول مانع از رسیدگی به دعوی مربوط به رجوع از هبه نیست.

کیمیا رضایی _ وکیل پایه یک دادگستری

کانون وکلای همدان