پس از مطالعه، در صورت مفید بودن، این متن را برای دیگران نیز ارسال نمایید تا آنها نیز از مطالعه مفید آن بهره‌مند شوند.
ابطال دفاتر تجاری یکی از دعاوی شرکت ها است که در دادگاه حقوقی قابل طرح می باشد. دفاتر تجاری، دفاتری هستند که تجّار اعم از شخص حقیقی یا حقوقی ملزم به نگهداری و ثبت اطلاعات در آن هستند.
انواع دفاتر تجاری
دفتر روزنامه
دفتری است که تاجر باید همه روزه مطالبات و دیون و داد و ستد تجاری و معاملات راجع به اوراق بهادار از قبیل خرید و فروش و ظهرنویسی و به‌طور کلی جمیع واردات و صادرات تجارتی را به هر اسم و رسمی که باشد و وجوهی را که برای مخارج شخصی خود برداشت می‌کند در آن ثبت نماید.
فهرست مطالب
کاربر گرامی، در صورت نیاز به وکیل پایه یک کلیک نمایید.
دفتر کل
تصویر کلی یا خلاصه‌ای تفکیک شده از دفتر روزنامه است که در آن معاملات تاجر اعم از خرید، فروش، مطالبات یا دیون تحت نظم و عنوان حسابهای مشخص، به ترتیب وقوع به ثبت می‌رسد.
دفتر دارائی
دفتری است که تاجر باید هر سال صورت جامعه‌ای از کلیه دارائی منقول و غیرمنقول و دیون و مطالبات سال گذشته خود را به ریز ترتیب داده در آن دفتر ثبت و امضا نماید و این کار باید تا پانزدهم فروردین سال بعد انجام پذیرد.
دفتر کپیه
در این دفتر برابر ماده ۱۰ قانون تجارت باید کلیه مراسلات و مخابرات و صورت حسابهای صادره تاجر یا شرکت تجارتی به ترتیب تاریخ، ثبت گردد و همچنین بنا به تبصره ماده مذکور کلیه مرسلات و مخابرات و صورت حسابهای وارده نیز باید به ترتیب تاریخ ورود، مرتب و در پوشه مخصوص ضبط شود.
دفاتر تجاری روزانه
ثبت کلیه معاملات بروات، سفته‌ها و ظهر نویسی ها، ثبت کلیه دیون و برداشت‌های تاجر جهت مخارج شخصی، ثبت کلیه واردات و صادرات تجاری.
هر گونه که فعالیتی که ایجاد دین یا طلب کند.
دفاتر تجاری دفتر کل
دفتری است که تاجر باید حداقل هفته‌ای یک مرتبه کلیه معاملات خود را از دفتر روزانه جدا کند و به تفکیک در آن به صورت خلاصه ثبت کند. دفتر کل خلاصه تفکیک شده دفتر روزانه است. دفتر روزنامه و کل باید به زبان فارسی باشند و قبل از ثبت هر معامله باید از طرف نماینده اداره ثبت اسناد امضاء و پلمپ شود.
دفاتر تجاری دفتر دارایی
تاجر باید هر سال صورت کاملی از کلیه دارایی منقول و غیر منقول و دیون و مطالبات سال گذشته خود را در این دفتر ثبت و امضاء کند این کار باید تا پانزدهم فروردین سال بعد انجام پذیرد.
دفاتر تجاری دفتر کپیه
دفتری است که تاجر باید کلیه مراسلات و مخابرات و صورت حساب های صادره خود را در آن ثبت کند.
شرایط سند بودن دفاتر تجاری
ثبت معاملات و اوضاع تجاری در دفاتر تجاری به خودی خود سند محسوب می‌شود.
برای اینکه دفاتر تجاری به عنوان سند محسوب شود سه شرط لازم است.
طبق دستور قانون تجارت تنظیم شده باشد.
دعوا بین تجار باشد.
دعوا مربوط به امور تجارتی باشد.
هر دفتری طبق دستور قانون تجارت نباشد یا مخدوش باشد فقط علیه صاحبش سندیت دارد اما به نفع او سندیت ندارد. دفاتر تجاری اسناد عادی محسوب می‌شوند.
شبکه های اجتماعی اوان
|
ثبت مهر و پلمپ دفاتر تجاری
هر دفتری که به تأیید وزارت دادگستری ضروری تشخیص داده شود، پیش از هرگونه ثبت مطلب، می‌بایست به تأیید اداره کل ثبت مهر و پلمپ برسد. در شهر تهران، دفاتر باید به اداره کل ثبت شرکت‌ها و در شهرستان‌ها به یکی از کارشناسان ثبت که از طرف اداره کل تعیین شده است، تحویل گردند. همچنین، اداره ثبت موظف است تا پایان هر ماه، فهرست تمام شرکتهای ثبت‌شده و تغییرات مربوط به آنها را به اداره مالیاتی محل اقامت مؤسسه ارسال نماید.
تمامی دفاتر تجاری به جز دفتر کپیه، پیش از هرگونه ثبت اطلاعات، باید توسط نماینده اداره ثبت طبق نظام‌نامه وزارت عدلیه امضا شوند. دفتر کپیه نیاز به امضای نماینده ندارد، اما لازم است دارای شماره ترتیبی باشد. تاجران موظفند پس از پایان هر سال، دفاتر تجاری خود را به مدت ده سال حفظ نمایند. عدم تهیه یا عدم ثبت دفاتر تجاری منجر به جریمه مالی خواهد شد و جریمه مذکور مانع از اجرای احکام ورشکستگی نمی‌گردد.
اطلاعات موجود در دفاتر تجاری که به ثبت نرسیده‌اند، در برابر صاحب دفتر اعتبار دارد، ولی نمی‌توانند به نفع او اسناد و شواهد قانونی محسوب شوند. در صورت ورشکستگی تاجر و عدم وجود یا عدم ثبت دفاتر تجاری، ممکن است او به عنوان ورشکسته به تقصیر شناخته شود.
در صورتی که دفاتر ثبت شده به نحوی دچار اختلال بوده یا تغییراتی به صورت الحاقی در متن یا حاشیه آنها صورت گیرد، این موارد تنها در برابر صاحب دفتر اعتبار خواهند داشت و نمی‌توانند علیه اشخاص ثالث قابل استناد باشند. چنانچه دفاتر تجاری مطابق با ماده ۶ قانون تجارت تنظیم شده باشند، محتوای آنها در معادلات تجاری میان تاجران معتبر خواهد بود.
دفاتر تجاری سندی علیه تاجر
نوشته‌های ثبت‌شده در دفاتر تجاری تاجر به عنوان اقرار کتبی علیه خود وی معتبر خواهند بود، فارغ از اینکه طرف مقابل تاجر باشد یا غیر تاجر. این موضوع در صورتی مصداق دارد که طرف دعوا به دفاتر تجاری تاجر استناد نماید. در حالتی که تاجر بخواهد به نفع خود از محتوای دفاتر تجاری استفاده کند، باید یکی از طرفین دعوا نیز تاجر باشد و یا اینکه استناد به یک موضوع تجاری مربوط باشد.
بنابراین، تاجر نمی‌تواند در برابر اشخاص غیر تاجر به محتوای دفاتر خود استناد کند؛ در این مورد، دفاتر تاجر تنها می‌توانند به عنوان قرینه و اماره در نظر گرفته شوند. علاوه بر این، اگر شخصی به دفاتر تجاری تاجر استناد کند و اطلاعاتی که به نفع اوست را مورد استناد قرار دهد، موظف است که عواقب آن را نیز پذیرفته و نادرستی‌های موجود در آن را که به ضرر وی است، قبول کند.
دفاتر تجاری در مرجع قضایی
دفاتر تاجر در دادگاه سه حالت دارند.
موارد اختلاف دو تاجر در دفترهایشان ذکر شده که طبق دفاتر حکم می‌شود.
دفاتر تاجر مخدوش باشند که در این صورت علیه خودش استناد می‌شوند.
دفاتر دو طرف با هم مطابقت ندارند که یکی حاکی از بدهی است و یکی دیگر حاکی از عدم بدهی است در این صورت این دفاتر قابل استناد نیستند و باید به دلایل دیگر استناد کرد.
دفاتر تجارتی در موارد زیر دلیل محسوب نمی‌شوند:
اضافه شدن برگ‌هایی به دفتر یا مدوش بودن آن.
تراشیدگی دفتر.
بی اعتباری دفتر در دادگاه مدلل شده باشد.
مخدوش بودن یا تراشیدگی به شرطی موجب بی اعتباری سند است که این موارد به نفع صاحب دفتر انجام شده باشد.
اگر تاجر از ارائه دفاتر تجاری خودداری کند این دلیلی علیه تاجر و به نفع طرف مقابل است البته در امور تجاری.
اگر طرف مقابل تاجر به دفاتر تاجر در امور غیر تجاری استناد کند و تاجر از ارائه آن استنکاف کند نمی‌توان آن را اماره حقانیت طرف مقابل قرار داد. تجار مکلفند تجارتخانه خود را به ثبت برسانند. تجار مکلفند شش ماه پس از ثبت در کلیه صورت حساب‌ها و نشریات چاپی تصریح کنند که تجارتخانه آنها با چه شماره‌ای به ثبت رسیده است. دفاتر تجاری تاجر در هر حال علیه او دلیل محسوب می‌شود.
موانع ارائه دفاتر تجاری
در صورتی که ارائه دفاتر تجاری به دادگاه علاوه بر امکان رسیدگی به مورد دعوی، موجب فوت یا به مخاطره افتادن منفعت یا منافع دیگری می شود. یا اظهار علنی آن بر خلاف نظم یا عفت عمومی یا مصالح عامه یا حیثیت اصحاب دعوی یا دیگران باشد.
آیین دادرسی، رئیس دادگاه یا دادرس یا مدیر دفتر دادگاه از جانب او در حضور طرفین آنچه را که لازم و راجع به مورد اختلاف است را خارج نویسی می نماید. در صورتی که دادگاه به تمام دفتر نیاز نداشته باشد در این صورت ارائه تمام دفتر به دادگاه لازم نیست و فقط همان جزء به خصوصی از آن که راجع به مورد اختلاف است باید خارج نویسی شود.
مدت زمان قانونی نگهداری دفاتر تجاری
قانون تجارت ایران مدت زمان خاصی برای نگاهداری دفاتر تجاری تجویز ننموده است لیکن بنا به عرف این مدت متاثر از مفاد بند ۱۱ قانون تجارت فرانسه که مدت نگهداری دفاتر روزنامه، دارایی و مراسلات و صورت حساب ها را ۱۰ سال تعیین نموده است، همین مدت در ایران نیز متداول شده است.
تاجر موظف است دفاتر تجاری هر سال را تا ۱۰ سال بعد نگاه دارد چنانچه در ماده ۱۳ قانون تجارت منعکس است.
کلیه معاملات و صادرات و واردات در دفاتر مذکوره فوق باید به ترتیب تاریخ در صفحات مخصوصه نوشته شود.
تراشیدن و حک کردن و همچنین جای سفید گذاشتن بیش از آنچه که در دفتر نویسی معمول است؛
و در حاشیه و یا بین سطور نوشتن ممنوع است؛
و تاجر باید تمام آن دفاتر را از ختم هر سالی لااقل تا ۱۰ سال نگه دارد.
رأی وحدت رویه
شماره ۶۲ امتناع بازرگان از ابراز دفاتر تجاری در دادگاه و حدود تأثیر آن در ارزیابی دلایل
در صورت استناد به دفاتر تجاری تاجر، صرف عدم ابراز آنها مثبت اظهارات طرف نیست و در این صورت دادگاه به سایر دلائل رسیدگی می کند هر چند مطابق مقررات قانون تجارت هر تاجر مکلف به دارا بودن دفاتر تجاری است که در قانون مذکور توصیف شده و آن دفاتر باید پلمپ شده باشد و تخلف از این امر مستلزم پرداخت جزای نقدی است و طبق مقررات آیین دادرسی مدنی هر گاه یکی از طرفین به دفاتر بازرگانی طرف دیگر استناد نماید آن دفاتر جز در موارد استنثا شده باید در دادگاه ابراز شود و هر بازرگانی که به دفاتر او استناد شده از ابراز دفاتر خود امتناع نماید دادگاه می‌تواند آن را از جمله دلایل مثبته تلقی نماید.
برطبق ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی مدنی که به دادگاه این اختیار را تفویض نموده استفاده نمی‌شود که در هر مورد ولو دعوی متکی به دلایل و مدارک معتبر و اوضاع و احوال دیگر باشد به صرف این که دفاتر تجارتی ارائه نشده دادگاه این امر را دلیل مثبت اظهار طرف قرار دهد بلکه در موارد عدم ابراز دفاتر تجارتی به دادگاه اختیار داده شده که در مقام تشخیص حق و بررسی به دلایل و اوضاع و احوال موجود در پرونده هر گاه عدم ابراز دفاتر را مؤثر در مقام دانست آن وقت آن را از جمله دلایل مثبته اظهار طرف تلقی کند.
اگر به دنبال وکیل حقوقی هستید اینجا کلیک کنید
نمونه دادخواست ابطال دفاتر تجاری
مشخصات طرفین نام نام خانوادگى نام پدر شغل محل اقامت شهر – خیابان -کوچه – شماره –پلاک
خواهان: شخص تاجر
خوانده: شخص تاجر، وکیل یا نماینده قانونى
تعیین خواسته وبهای آن دادخواست ابطال دفاتر تجاری ( صفحات ۱۱،۲۴ و ۳۳) به دلیل اضافه نمودن اوراق جدید و تراشیدگی بعضی مطالب به شرح متن
دلایل و منضمات دادخواست
۱- کپی مصدق رسدهای مربوطه
۲- کپی مصدق کارت بازرگانی
۳- دفاتر بازرگانی مربوطه
۴- هر تحقیقی که دادگاه لازم بداند
ریاست محترم محاکم عمومی و انقلاب دادگستری
با سلام احتراما به استحضار میرساند اینجانب ………………. به عنوان تاجر طی تاریخهای مشخص و حسب مدارک مربوطه اقدام به معامله با اقای ………………. خوانده دعوی نموده ام که ضمن بررسی دفاتر مبنی بر تصفیه حسابهای همدیگر مشخص شده که نامبرده در صفحات ۱۱ دفتر روزنامه و ۲۴ دفتر کل و ۳۳ دفتر دارایی با بی ترتیبی و اغتشاش بعضی مطالب اقدام به اضافه نمودن مطالب و اوراق جدید و به نفع خویش و ضرر بنده می نماید.
حال با توجه به اینکه دفاتر تجارتی مطابق مواد ۱۲۹۷ قانون متنی و ۱۴ قانون تجارت بین تجار در امور تجارتی سندیت و ارزش اثباتی دارد، با تقدیم این دادخواست تقاضای ابطال دفاتر ذکر شده را مطابق بند ۳ ماده ۱۲۹۹ قانون مدنی و با رعایت ماده ۱۴ قانون تجارت و نیز مواد ۱۹۹ و ۲۱۰ و ۲۱۵ از قانون ا.د.م با لحاظ تمامی هزینه ها و خسارات قانونی و دادرسی مورد استدعاست.
امضا – مهر – اثر انگشت
وکیل متخصص شرکتهای تجاری اوان
استفاده از مشاوره حقوقی با وکیل متخصص امور شرکت برای همه شرکت ها امری ضروری است. برای مشاوره حقوقی و نظارت بر انعقاد قرارداد شرکت ها، واحدهای تجاری، تولیدی، صنعتی و بازرگانی با سایر اشخاص و وکالت پرونده های حقوقی با وکیل متخصص امور شرکت ها مشورت نمائید.
سؤالات و مشکلات حقوقی خود در مورد دعاوی شرکت ها و کلیه خدمات حقوقی شرکت ها با وکیل شرکت تجاری در تهران، وکیل شرکت تجاری در کرج، وکیل شرکت تجاری قم، وکیل شرکت تجاری مشهد مربوط به وکلای گروه حقوقی اوان مطرح نمائید تا در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشند.
جمع بندی
در پایان، دادخواست ابطال دفاتر تجاری به عنوان یک موضوع حقوقی مهم، نیازمند دقت و تخصص ویژه‌ای است. این فرایند، به ویژه برای تاجران و صاحبان کسب‌وکار که دفاتر تجاری خود را ثبت کرده‌اند، می‌تواند چالش‌هایی به همراه داشته باشد. ابطال دفاتر تجاری به دلایل مختلفی همچون نقص در ثبت، تقلب یا عدم رعایت الزامات قانونی انجام می‌شود و این امر می‌تواند تبعات اقتصادی و حقوقی گسترده‌ای برای تجار داشته باشد.
گروه وکلای اوان با تمرکز بر مسائل تجاری و حقوقی، به عنوان وکلای متخصص در زمینه ابطال دفاتر تجاری، آماده راهنمایی و حمایت از مشتریان خود در این پروسه پیچیده هستند. آنها با تفهیم کامل قوانین و مقررات مربوطه، می‌توانند به تاجران کمک کنند تا از حقوق خود دفاع کنند و از تبعات ناخواسته ناشی از ابطال دفاتر جلوگیری نمایند.
سوالات متداول
دفاتر تجاری ممکن است به دلایلی مانند عدم رعایت الزامات قانونی، نقص در ثبت یا نبود اعتبار اطلاعات موجود در آنها ابطال شوند.
مراحل شامل جمع‌آوری مستندات لازم، تنظیم دادخواست، ارائه آن به دادگاه صالح و پیگیری مراحل قانونی تا صدور آرای لازم است.
وکلای متخصص گروه اوان با ارائه مشاوره حقوقی، تنظیم و پیگیری کنش‌های قانونی، و نمایندگی در دادگاه، به شما در هر مرحله از فرایند ابطال دفاتر تجاری کمک خواهند کرد.
زمان‌بندی بررسی دادخواست‌ها بستگی به دادگاه و پیچیدگی پرونده دارد، اما معمولاً ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا نتیجه نهایی اعلام شود.
با همراهی گروه وکلای اوان، میتوانید با اطمینان خاطر از حقوق خود دفاع کرده و در این مسیر پرچالش، همراه و پشتیبان مناسبی داشته باشید.
نظرات ارزشمند شما به ما کمک می‌کند تا خدمات خود را در زمینه دادخواست ابطال دفاتر تجاری بهبود بخشیم. لطفاً تجربه خود را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.
از طریق دکمه زیر میتوانید لینک صفحه را اشتراک گذاری کنید.