شرایط اعطای تسهیلات ریالی در سیستم بانکی

لینک مقاله تسهیلات ریالی را به اشتراک بگذارید:https://oonelaw.com/rial-facilities

تسهیلات اعطایی بانک ها شامل تسهیلات ریالی و تسهیلات ارزی است که به طرح ها و پروژه های صنعتی و بازرگانی تعلق میگیرد. بانک ها در دو شکل خصوصی و دولتی مبادرت به ارائه خدمات می کنند که به طور معمول شکل و نوع تسهیلات آنها مشابه می باشد و تفاوت آن در نحوه پرداخت و سود و نرخ بهره آنها می باشد.

در این مقاله به موضوعات ذیل پرداخته شده است:

• فعالیت‌های قابل قبول اعطای تسهیلات ریالی
• اشخاص مجاز اعطای تسهیلات ریالی
• نرخ بازده مورد انتظار تسهیلات ریالی
• سود و وجه التزام اعطای تسهیلات ریالی
• سهم ‌آورده متقاضی در تسهیلات ریالی
• مدت تسهیلات ریالی بانک
• مسئولیت‌های بانک عامل در اعطای تسهیلات ریالی
• تعهدات بانک در اعطای تسهیلات ریالی
• نکات مهم در اعطای تسهیلات ریالی
• وکیل متخصص امور بانکی گروه وکلای حقوقی اوان

فعالیت‌های قابل قبول اعطای تسهیلات ریالی

فعالیت‌های قابل قبول عبارتند از فعالیـت‌های سرمایه‌گذاری که در قوانین بودجه سنواتی تصریح و در چارچوب اولویت‌های تعیین شده از طرف صندوق بوده و طبق گزارش بانک عامل دارای توجیه می‌باشند.

اشخاص مجاز اعطای تسهیلات ریالی

اشخاص مجاز به عنوان متقاضی استفاده از تسهیلات ریالی عبارتند از:

• -تمام اشخاص حقیقی ایرانی دارای اهلیت و مجوزهای قانونی لازم از مراجع ذی‌ربط که براساس مقررات بانک مرکزی منعی برای دریافت تسهیلات بانکی ندارند.
• – تمام اشخاص حقوقی خصوصی و تعاونی ثبت شده در ایران و بنگاه‌های اقتصادی وابسته به موسسات عمومی غیردولتی دارای اهلیت که مطابق اساسنامه خود فعالیت نموده و بر اساس مقررات بانک مرکزی منعی برای دریافت تسهیلات بانکی ندارند.
• پرداخت تسهیلات به موسسات و شرکت‌هایی مجاز است که حداقل ۸۰ درصد سهام یا سهم‌الشرکه آن‌ها مستقیم و یا با واسطه اشخاص حقوقی متعلق به اشخاص حقیقی باشد. پرداخت تسهیلات به اشخاص حقوقی و بنگاه‌های اقتصادی که صرف نظر از نوع مالکیت، بیش از ۲۰ درصد اعضاء هیات مدیره آن‌ها توسط مقامات دولتی تعیین می‌شوند ممنوع است.
• – موسسات و شرکـت‌هایی که به صورت مشترک با سرمایه‌گذاران خارجی فعالیت می‌نمایند.
• – استفاده مجدد از منابع صندوق توسط اشخاص حقیقی و حقوقی منوط به بازپرداخت اقساط و تسویه کامل تسهیلات اعطایی قبلی می‌باشد.

نرخ بازده مورد انتظار تسهیلات ریالی

نرخ بازده طرح‌های تولیدی و سرمایه‌گذاری برای بخش آب و کشاورزی، صنایع تبدیلی و تکمیلی،‌منابع طبیعی و محیط زیست و گردشگری حداقل ۱۶ درصد و برای بخش صنعت و معدن حداقل معادل ۲۱ درصد تعیین می‌شود.

سود و وجه التزام اعطای تسهیلات ریالی

نرخ سود مورد انتظار تسهیلات اعطایی به اشخاص مجاز به شرح نرخ مندرج در قراردادهای عاملیت با بانک‌های عامل می باشد. وجه التزام، طبق آخرین مقررات و آیین‌نامه‌های ابلاغی از سوی بانک مرکزی  تعیین میشود.

سهم ‌آورده متقاضی در تسهیلات ریالی

سهم آورده متقاضی اعم از شخص حقیقی یا حقوقی در هر طرح حداقل معادل ۲۵ درصد کل هزینه‌های ارزی و ریالی بر مبنای ارزیابی فنی، مالی و اقتصادی بانک عامل می باشد. سهم آورده متقاضی نمی‌تواند از محل منابع استقراضی وابسته به طرح باشد. سهم آورده متقاضی در طرح‌های بخش تعاون حداقل معادل ۲۰ درصد کل هزینه‌های ارزی و ریالی طرح می باشد. سهم آورده متقاضی در طرح‌های بخش آب و کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست حداقل معادل ۲۰ درصد کل هزینه‌های ارزی و ریالی طرح می باشد. سهم آورده متقاضی در طرح‌های صنایع تبدیلی و تکمیلی حداقل معادل ۲۵ درصد است.

سهم آورده متقاضی برای طرح‌های صادراتی اعم از صادرات کالا و خدمات حداقل معادل ۲۰ درصد می باشد. سهم آورده برای بنگاه‌های اقتصادی متعلق به موسسات عمومی غیر دولتی حداقل معادل ۳۵ درصد کل هزینه‌های ارزی و ریالی طرح محاسبه میشود. سهم آورده متقاضی در مناطق کمتر توسعه یافته پنج درصد  کمتر از نرخ مذکور در بندهای( الف، ب، ج، د، ه) این بخش خواهد بود. سهم آورده متقاضی جهت استفاده از تسهیلات سرمایه در گردش طبق آخرین ضوابط و مقررات ابلاغی بانک مرکزی تعیین میشود.

مدت تسهیلات ریالی بانک

مدت زمان لازم برای دوره اجرا تا بهره‌برداری آزمایشی از طرح‌ها حداکثر ۳ سال; دوره تنفس حداکثر ۶ ماه و دوره بازپرداخت تسهیلات اعطایی حداکثر ۵ سال تعیین میشود. در هر حال با احتساب مجموع دوره‌های اجرا، بهره ‌برداری، تنفس و بازپرداخت نباید از ۸ سال تجاوز کند. مدت زمان لازم برای دوره اجرا و بهره‌ برداری طرح‌های واقع در مناطق کمتر توسعه‌ یافته در مجموع ۲ سال بیشتر از مدت زمان‌ مذکور در این بند می‌باشد. مدت زمان تسهیلات سرمایه در گردش یکسال بوده و حداکثر ظرف مدت یکسال از زمان پرداخت تسویه میشود.

پرداخت تسهیلات از منابع صندوق توسط بانک عامل، به فعالیت‌های و طرح‌ها مصوب در ارکان اعتباری بانک عامل، بسته به ماهیت به صورت یکجا و یا مرحله‌ای و متناسب با پیشرفت فیزیکی هر طرح صورت خواهد گرفت. درصورتی که تسهیلات پرداختی به صورت تلفیقی ازمنابع داخلی بانک عامل و منابع صندوق باشد; شرایط و ضوابط موضوع این نظام‌نامه (اعم از نرخ سود، سهم‌آورده، مدت زمان بازپرداخت و…) صرفا ناظر به منابع صندوق بوده و بانک عامل می‌تواند در مورد بخشی از منابع که خارج از منابع صندوق تجهیز نموده است وفق ضوابط و مقررات خود عمل کند.

مسئولیت‌های بانک عامل در اعطای تسهیلات ریالی

بر اساس قرارداد عاملیت‌، بانک‌ها ملزم به رعایت موارد ذیل می‌باشند:

• – ایجاد واحد پذیرش، بررسی و نظارت بر طرح‌های متقاضیان سرمایه‌گذاری.
• – تجهیز واحدهای پذیرش، بررسی و نظارت از نظر تخصص‌های فنی، مالی و اقتصادی مورد نیاز
• – اطلاع‌رسانی به هنگام، کافی و عام دستور‌العمل‌ها و مقررات مربوط به اعطاء و بازپرداخت تسهیلات از منابع صندوق به متقاضیان و نیز اطلاع‌رسانی در خصوص طرح‌های مصوب از طریق تارنمای بانک عامل،.
• – اعتبارسنجی و احراز اهلیت متقاضیان دریافت تسهیلات از منابع صندوق.
• – ارزیابی گزارش توجیه طرح و تصویب یا رد آن در ارکان اعتباری بانک عامل.
• – احراز کفایت بازدهی طرح‌ها به میزانی که از حداقل نرخ بازده مندرج در این نظام‌نامه کمتر نباشد.
• – تکمیل و ارسال خلاصه‌ای از اطلاعات طرح‌های مصوب دارای توجیه.
• – انعقاد قرارداد تامین مالی طرح‌ها و فعالیت‌های مصوب در ارکان اعتباری بانک عامل با متقاضی پس از اعلام صندوق
• -نظارت بر نحوه مصرف تسهیلات اعطایی و حصول اطمینان از صرف آن در محل پیش‌بینی شده; و همچنین نظارت بر پیشرفت فیزیکی و مالی طرح‌ها و ارسال گزارش‌های ادواری (سه ماهه; شش‌ماهه; سالانه و موردی حسب درخواست) به صندوق.

تعهدات بانک در اعطای تسهیلات ریالی

• بانک عامل متعهد می‌شود در سررسید اقساط، اصل و سهم سود صندوق را بر اساس مفاد قرارداد عاملیت به حساب ریالی صندوق نزد بانک مرکزی واریز کند. در غیر این صورت مشمول وجه التزام از زمان سررسید اقساط خواهد بود.
• بانک عامل با امضای قرارداد عاملیت به صندوق وکالت می‌دهد در صورت تاخیر بانک عامل در بازپرداخت اقساط مربوط به تسهیلات صندوق معادل مبلغ اصل، سود و وجه التزام تسهیلات پرداختی را ازحساب‌های بانک عامل نزد بانک مرکزی برداشت نماید. بانک مرکزی موظف است در برداشت از حساب بانک‌های عامل و بدهکار نمودن آنها اولویت را به مطالبات صندوق بدهد.
• به منظور جلوگیری از تضییع منابع صندوق و حصول اطمینان از مصرف بهینه آن منطبق با درخواست‌های واصله; بانک عامل موظف است; تمهیدات لازم را از طریق کارشناسان یا مشاوران ذیصلاح جهت اطمینان از مناسب بودن قیمت موضوع پیش فاکتورها به کار گرفته; و ضمانت اجرایی لازم، اعم از دریافت سود و کلیه خسارت‌های وارد را در قرارداد خود با متقاضی; پیش‌بینی نماید.
• مدیر عامل و اعضای هیات مدیره بانک عامل مسئولیت اجرای کلیه تعهدات مندرج در این نظام‌نامه و نیز پاسخگویی نسبت به تصمیمات اتخاذ شده در رابطه با منابع صندوق در دوره تصدی خود را پذیرفته و مسئولیت حسن اجرای مفاد این نظام‌نامه را به عهده دارند.

نکات مهم در اعطای تسهیلات ریالی

سقف‌های مجاز تسهیلاتی صندوق برای اشخاص حقیقی و حقوقی در چارچوب مفاد قرارداد عاملیت منعقده و در صورت عدم تصریح در آن; در چارچوب مقررات بانک مرکزی می باشد; اعطای تسهیلات به اشخاص حقوقی مجاز; مشروط به آن است که نسبت حقوق صاحبان سهام به مجموع دارایی‌های شرکت در زمان تسلیم درخواست به بانک عامل و هر مقطع زمانی از ۲۰ درصد کمتر نباشد.

بانک عامل ملزم به دقت در برآورد دقیق و صحیح از میزان کل هزینه مورد نیاز فعالیت یا طرح می‌باشد. به طوری که فعالیت یار طرح با اعتبار اختصاص یافته در مدت زمان پیش بینی شده در قرارداد فی‌مابین متقاضی و بانک عامل به اتمام برسد. در صورت عدم تکمیل طرح یا فعالیت، صندوق مسئولیتی در قبال تامین اعتبارات تکمیلی اینگونه طرح‌ها و فعالیت‌ها ندارد.

– پرداخت تسهیلات به بنگاه‌های اقتصادی متعلق به موسسات عمومی غیردولتی و شرکت‌‌های تابعه وابسته در سقف ۲۰ درصد منابع صندوق مجاز است.

– سقف و کف تسهیلات اعطایی از محل منابع صندوق به اشخاص حقیقی و حقوقی توسط هیات عامل در قرارداد عاملیت تعیین می‌شود.

وکیل متخصص امور بانکی گروه وکلای حقوقی اوان

از آنجاییکه طرح دعاوی بانکی نیاز به دانستن قوانین و مقررات بانکی دارد; قبل از هر اقدام حقوقی در خصوص دعاوی بانکی; با وکیل امور بانکی گروه حقوقی اوان مطرح نمائید; گروه حقوقی اوان; امکان مشاوره درباره امور بانکی و همچنین تهیه لایحه دفاعیه در پرونده های بانکی را برای شما عزیزان دارد.

سوالات و مشکلات حقوقی خود در زمینه دعاوی بانکی و ضمانت نامه های بانکی; ابطال قرارداد بانکی دربخش حقوقی و کیفری را در تمام ساعات شبانه روز حتی ایام تعطیل با مشاور حقوقی امور بانکی گروه اوان با تماس تلفنی یا واتساپ به شماره ذیل مطرح نمایید.

هیات تحریریه گروه وکلای حقوقی اوان

شماره مشاوره حقوقی:۰۹۰۲۱۱۴۶۳۱۷