پس از مطالعه، در صورت مفید بودن، این متن را برای دیگران نیز ارسال نمایید تا آنها نیز از مطالعه مفید آن بهره‌مند شوند.
استعلام چک برگشتی،۰۹۰۲۱۱۴۶۳۱۷، چک بلامحل، چک صیادی
لینک مقاله را به اشتراک بگذارید:
https://oonelaw.com
Inquiry_of_returned_check
استعلام چک برگشتی در قانون جدید چک
استفاده از سامانه صیادی یکی از مهمترین روشها در استعلام چک برگشتی در قانون جدید چک می باشد. سامانه صیاد برای متمرکز سازی درخواست های مشتریان بانکی برای صدور دسته چک راه اندازی شده است. راه اندازی سامانه صیاد، این امکان فراهم شده است که با اطلاع از اعتبار شخص صاحب حساب و صاحب امضا به آنها دسته چک بدهند. به این طریق از دادن دسته چک به افراد فاقد صلاحیت و فاقد اعتبار و بد حساب جلو گیری می شود.
در این مقاله به موضوعات ذیل پرداخته شده است:
- استعلام چک برگشتی قدیمی
- شرایط شکایت کیفری علیه صادرکننده چک بلامحل
- روشهای وصول چک برگشتی
- مهلت قانونی مطالبه و پرداخت وجه چک
- صدور چک از حساب مسدود
- چک برگشتی در سامانه صیادی
- شناسه چک برگشتی
- مطالبه وجه چک
- پیش بینی چک الکترونیکی
- ممنوعیت صدور چک جدید در صورت صادر کردن چک بی محل
- شاکی کیفری جرم چک بلامحل
- صدور اجراییه درچک بلامحل
- استعلام پیامکی سوابق چک برگشتی
- وضعیت رنگها در استعلام چک در سامانه صیاد
- قوانین استفاده از سامانه استعلام چک برگشتی
- سامانه استعلام وضعیت اعتباری چک
- ثبت و تایید چک صیاد
- رفع سوء اثر چک برگشتی
- مرجع صالح رسیدگی به شکایت حقوقی چک برگشتی
- مرجع صالح رسیدگی به شکایت کیفری چک برگشتی
- سوالات حقوقی
- وکیل متخصص امور بانکی گروه حقوقی اوان
جهت عضویت در اینستاگرام اوان کلیک کنید
استعلام چک برگشتی قدیمی
سامانه صیاد و استعلام صیاد اخیرا راه اندازی شده اند و مخصوص چک صیادی است. ولی برخی از چک ها صیادی نیستند و هنوز برخی از افراد از دسته چک های قدیمی استفاده می کنند. این امکان وجود ندارد که از پیشنیه صاحب چک های برگشتی قدیمی به کمک استعلام صیاد (استعلام چک برگشتی) اطلاع پیدا کرد. اما این امکان برای شما در اپلیکیشن ساد۲۴ وجود دارد که از سرقتی یا مفقودی نبودن چک های قدیمی استعلام بگیرید و مطمئن شوید.
شرایط شکایت کیفری علیه صادرکننده چک بلامحل
دارنده برای اینکه به طریق کیفری علیه صادرکننده چک بلامحل اقدام نماید، باید شرایط مقرر در ماده ۱۱ قانون صدور چک را رعایت نماید.
- اینکه ظرف شش ماه از تاریخ صدور چک برای وصول وجه آن به بانک مراجعه نماید.
- چنانچه گواهی عدم پرداخت صادر شود دارنده باید ظرف شش ماه از صدور گواهی مذکور شکایت خود را به دادسرا ارائه دهد که دادسرا پس از ارائه دادخواست به آن حکم جلب برای صادر کننده چک برگشتی توسط دادستان را صادر می نماید.
- تنظیم شکوائیه و ارائه آن به دادگاه برای رسیدگی به جرم صدور چک بلامحل .
- پرداخت هزینه رسیدگی
روش های وصول چک برگشتی
چک برخلاف برات و سفته، وسیله اعطای اعتیار نیست. به همین خاطر پرداخت آن فوری است و به محض ارائه به بانک قابل پرداخت است. پرداخت فوری چک بدین معنی نیست که دارنده مکلف باشد آن را در همان روز صدور به بانک ارائه دهد. اما چنانچه بخواهد از مزایای جاری چک استفاده نماید، باید در ظرف مهلت های مقرر چک را به بانک ارائه دهد.
مهلت قانونی مطالبه و پرداخت وجه چک
مهلت زمان مطالبه وجه چک، زمانی که محل صدور و تادیه یکی باشد، ۱۵ روز از تاریه صدور چک است. اما اگر یکی نباشد و از یک نقطه به نقطه دیگر صادر شده باشد، ظرف مهلت ۴۵ روز از تاریخ صدور چک باید مطالبه شود و چنانچه دارنده در ظرف زمانی ذکر شده مطالبه وجه ننماید دیگر دعوایش علیه ظهرنویس و ضامن ظهرنویس که مسئولیتش درحد مسئولیت ظهرنویس است پذیرفته نمی شود.
از لحظه صدور اجرائیه به مدت ۱۰ روز به صادرکننده چک برگشتی مهلت داده می‌شود که مطالبات خود را پرداخت نماید، در غیر اینصورت از طریق قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی با صادرکننده چک برگشتی، برخورد قانونی می شود.
صدور چک از حساب مسدود
یکی از موارد پرداخت نشدن وجه چک، صدور چک با علم به مسدود بودن حساب است که به تبع آن گواهی عدم پرداخت صادر می شود و چک بی محل می شود. در اینجا دارنده چک بلامحل برای وصول وجه چک می تواند به سه روش حقوقی، کیفری یا با مراجعه به اجرای ثبت اقدام نماید. برای طرح به شیوه کیفری در صدور چک بلامحل شرایط قانونی شکایت کیفری باید وجود داشته باشد.
از شرایط قانونی برای شکایت به صورت کیفری در چک این است که چک تاریخ داشته باشد. تاریخ صدور و تاریخ مندرج در چک یکی باشد. سفید امضا نباشد. مشروط نباشد. بابت تضمین انجام یک معامله صادر نشده باشد. بابت معاملات نامشروع صادر نشده باشد. در غیر اینصورت هرچند چک بلامحل باشد شکایت کیفری مسموع نیست و باید به شیوه های دیگر برای وصول وجه چک اقدام نمود.
چک برگشتی در سامانه صیادی
بانکها دیگرنمی توانند دسته چک صادر نمایند. بلکه اشخاص باید از طریق سامانه صیاد بانک مرکزی اقدام نمایند. بنا به ماده ۵ قانون صدور چک، بانک مکلف است برای ارائه دسته چک به مشتریان خود، صرفاً از طریق سامانه صدور یکپارچه چک (صیاد) نزد بانک مرکزی اقدام نماید.
این سامانه پس از احراز صحت مشخصات متقاضی با استعلام از سامانه نظام هویت سنجی الکترونیکی بانکی و احراز عدم ممنوعیت قانونی نسبت به دریافت گزارش اعتباری از سامانه ملی اعتبارسنجی و متناسب با نتایج اخذ شده، سقف اعتبار مجاز متقاضی را محاسبه و به هر برگه شناسه یکتا اختصاص می‌دهد. در این صورت امکان تبانی با بانک ها از سوی افراد بدحساب و سودجو و کلاهبردار برای دریافت دسته چک از بین می رود.
شناسه چک برگشتی
در سامانه چکهای برگشتی بانک مرکزی صادر می گردد، در واقع همان کد رهگیری است که بانک موظف است حداکثر ظرف شش ماه نسبت به درج (کد رهگیری) بر روی گواهینامه عدم پرداخت، به صورت الکترونیکی اقدام نماید. پیش‌بینی ممنوعیت صدور و اعطای دسته چک برای اشخاص ورشکسته و معسر از تأدیه محکوم به.
مطالبه وجه چک
بانک مرکزی مکلف است ظرف مدت دو سال پس از لازم الاجراء شدن این قانون در مورد اشخاص ورشکسته، معسر از پرداخت محکوم به یا دارای چک برگشتی رفع سوءاثر نشده از دریافت دسته چک و صدور چک جدید در سامانه صیاد و استفاده از چک موردی جلوگیری کرده و همچنین امکان استعلام آخرین وضعیت صادر کننده چک شامل سقف اعتبار مجاز، سابقه چک برگشتی در سه سال اخیر و میزان تعهدات چکهای تسویه نشده را صرفا برای کسانی که قصد دریافت چک را دارند، فراهم نماید. دسته چک پس از ثبت اطلاعات چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی اعتبار پیدا می کند.
برطبق ماده ۸ قانون جدید صدور چک، صدور هر برگه چک مستلزم ثبت هویت دارنده، مبلغ و تاریخ مندرج در چک برای شناسه یکتای برگه چک توسط صادرکننده بوده و امکان انتقال چک به شخص دیگر توسط دارنده تا قبل از تسویه آن، با ثبت هویت شخص جدید برای همان شناسه یکتای چک امکان پذیر باشد. مبلغ چک نباید از اختلاف سقف اعتبار مجاز و تعهدات چک های تسویه نشده بیشتر باشد.
پیش بینی چک الکترونیکی
گواهی عدم پرداخت در بانک مرکزی آنا ثبت می گردد و گواهی به آدرس صادر کننده ارسال می شود. بعد از برگشت چک ۲۴ ساعت بعد تمامی حسابهای صادر کننده در کلیه شعب بانکی کشور مسدود می شود. اجراییه توسط دادگاه بدون هزینه رسیدگی و به صورت فوری به صرف درخواست صادر می گردد.
بانک ها و موسسات اعتباری مطابق قانون صدور چک، در خصوص محدودیت های جدید اعمال شده برای صدور چک های برگشتی در موارد ذیل دارای تکلیف هستند:
- -عدم افتتاح حساب و صدور کارت بانکی جدید.
- -عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانت نامه‌های بانکی .
- -عدم گشایش اعتبارات اسنادی .
- -مسدود نمودن وجوه کلیه حساب‌ها و کارت‌های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادرکننده، به میزان کسری مبلغ چک به ترتیب اعلامی از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
- -جلوگیری از افتتاح حساب و انسداد تمام حسابهای صادرکننده چک در تمام بانکها و موسسات اعتباری پس از گذشت ۲۴ ساعت از ثبت غیرقابل پرداخت بودن.
- -ممنوعیت صدور و پشت‌نویسی چک در وجه حامل پس از انقضای دو سال از تاریخ لازم‌الاجراء شدن قانون.
- -ضرورت ثبت انتقال چک در سامانه صیاد به جای عملیات صدور و ظهرنویسی چک.
ممنوعیت صدور چک جدید در صورت صادر کردن چک بی محل
در قانون جدید، پس از برگشت نخستین چک، سامانه دیگر اجازه صدور و ثبت چک جدید را نمی‌دهد تا به این ترتیب از صدور چکهای بی‌محل و بی‌اعتبار جلوگیری شود. بر اساس قانون جدید صدور چک، تاریخ سررسید چک نمیتواند بیشتر از ۳ سال از زمان دریافت دسته چک باشد. بنابراین دسته چکی که سال ۹۹ اخذ شده تا سال ۱۴۰۲ اعتبار دارد از آن زمان به بعد دیگر بی اعتبار است و در سامانه بانکی نیز ثبت نمی شود.
شاکی کیفری جرم چک بلامحل
طبق ماده ۱۱ قانون صدور چک، منظور از دارنده کیفری شخصی است که برای اولین بار چک ارائه داده است و برای تشخیص این که چه کسی اولین بار برای وصول وجه چک به کرده است بانک ها مکلفند به محض مراجعه دارنده چک هویت کامل و دقیق او را با ذکر تاریخ قید نمایند. اگر این دارنده بعد از برگشت زدن، چک را به دیگری انتقال دهد دیگر منتقل الیه نمی تواند از شکایت کیفری استفاده نماید مگر آنکه این انتقال به صورت قهری باشد. یعنی مثلا دارنده چک فوت نماید.
صدور اجراییه درچک بلامحل
در اداره ثبت از همان ابتدا هیچ دادگاه یا رسیدگی اولیه نداشته و صدور اجرایی در همان ابتدا صورت می‌گیرد و یکی از مزایای مراجعه به اداره ثبت برای وصول مطالبات، همین مسأله است که اداره ثبت مرحله رسیدگی مقدماتی ندارد و از همان ابتدا که متقاضی درخواست خود را مطرح کرد، اجرا می شود برای این که چک به عنوان سند رسمی برای اداره ثبت لازم‌الاجراست. اگر نیاز به ممنوع‌الخروجی باشد، به محض این که بستانکار درخواست کند، بدهکار ممنوع‌الخروج می شود.
استعلام پیامکی سوابق چک برگشتی
استعلام پیامکی سوابق چک برگشتی امکان پذیر شد. از این پس می توان با ارسال شناسه استعلام ۱۶ رقمی مندرج در چک های صیادی به سامانه استعلام پیامکی بانک مرکزی، از وضعیت اعتباری صادرکننده چک مطلع شد.
در راستای تکمیل خدمات سامانه صدور یکپارچه الکترونیک دسته چک (صیاد) و با هدف ایجاد شفافیت در فضای کسب و کار از طریق ارائه خدمت استعلام مربوط به سوابق چک برگشتی مشتریان، سامانه استعلام پیامکی صیاد به عنوان خدمت ارزش افزوده قابل بهره‌برداری است.
اشخاص می توانند با ارسال شناسه استعلام ۱۶ رقمی مندرج در چک های صیادی به سامانه استعلام پیامکی این بانک با سرشماره ۷۰۱۷۰۱ و در قالب زیر از وضعیت اعتباری صادرکننده چک از نظر تعداد و مبلغ چک های برگشتی ثبت شده نزد بانک مرکزی مطلع شوند.
وضعیت رنگها در استعلام چک در سامانه صیاد
بر این اساس و در پیامک پاسخ، اطلاع رسانی به صورت رتبه بندی شده بر اساس یکی از رنگ های زیر اعلام می شود:
-وضعیت سفید:
صادرکننده چک فاقد هرگونه سابقه چک برگشتی بوده یا درصورت وجود سابقه، تمامی موارد رفع سوء اثر شده است.
-وضعیت زرد:
صادرکننده چک دارای یک فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ پنجاه میلیون ریال تعهد برگشتی است.
-وضعیت نارنجی:
صادرکننده چک دارای دو الی چهار فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ دویست میلیون ریال تعهد برگشتی است.
-وضعیت قهوه ای:
صادرکننده چک دارای پنج تا ده فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ پانصد میلیون ریال تعهد برگشتی است.
-وضعیت قرمز:
صادرکننده چک دارای بیش از ده فقره چک برگشتی یا بیش از مبلغ پانصد میلیون ریال تعهد برگشتی است.
قوانین استفاده از سامانه استعلام چک برگشتی
برای اینکه ورود و بهره مندی از سامانه استعلام وضعیت اعتباری چک امکانپذیر باشد، قبل از هر چیز لازم است که همه صادرکنندگان، دریافت کنندگان و ذینفعان یک سری موارد و قوانین را رعایت کنند که در ذیل به آنها اشاره شده است:
- -در حال حاضر تنها افراد حقیقی می توانند از سرویس چک صیاد استفاده نمایند.
- -چک های جدید باید برای ثبت، تایید و انتقال در سامانه صیاد، ثبت شوند.
- -افرادی که چک برگشتی داشته و سوء اثر نشده اند، نمی تواند چک جدید صادر کنند و یا آن را در سامانه صیاد به ثبت برسانند.
- -صدور چک در وجه حامل ممنوع است و کسی نمی تواند چنین چک هایی را در وجه ذینفع صادر نماید.
- -دیگر نیازی به پشت نویسی چک های طرح جدید نیست و ثبت انتقال در سامانه صیاد کفایت می کند.
سامانه استعلام وضعیت اعتباری چک
در این روش شخص می تواند شناسه ۱۶ رقمی را در سامانه استعلام وضعیت اعتباری چک وارد کند. سپس با کلیک بر روی دکمه استعلام، پاسخ قابل مشاهده خواهد بود. دو سامانه برای این منظور در نظر گرفته شده است.
-سامانه بانک مرکزی:
اقدام از طریق این سایت با آدرس اینترنتی cbi.ir بسیار ساده و مطمئن است.
-سامانه ساد ۲۴:
سرعت این سامانه استعلام چک برگشتی بسیار بالا است و افراد می توانند با اسکن کردن QR به راحتی از وضعیت اعتبار چک مورد نظر در بانک ها آگاهی یابند. استفاده از این سایت کاملا رایگان بوده و در آن ثبت و استعلام چک های سرقتی یا مفقودی تحت نظر معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه صورت می گیرد.
ثبت و تایید چک صیاد
طبق قوانین جدید، صادر کننده و دریافت کننده چک هر دو ملزم به ثبت و تایید چک در سامانه صیاد هستند. بر این اساس لازم است که ابتدا صادر کننده کد یکتای ۱۶ رقمی روی ک، مبلغ، تاریخ و شناسه چک و کد ملی دریافت کننده را در سامانه صیاد وارد نماید. همچنین فردی که چک را می گیرد نیز باید کد یکتای چک را وارد و استعلام را تایید کند تا روند صدور چک کامل شود.
نکته قابل توجه این است که صادرکننده چک باید برای ثبت، از طریق اینترنت یا موبایل بانکی که دسته چک خود را دریافت کرده است، اطلاعات را در سامانه صیاد ثبت کند. اما دریافت کننده می تواند از درگاه هر کدام از بانک هایی که در آن حساب دارد، به سامانه صیاد مراجعه و استعلام بگیرد. در مورد استفاده از آپ ها نیز باید از طریق سیم کارتی که به نام خودتان است اقدام نمایید.
علاوه بر این، استعلام چک برگشتی قدیمی و جدید، صادر کننده چک باید اطلاعات کارت بانکی را وارد کند که دسته چک او را صادر نموده است. در حالیکه دریافت کننده، قادر خواهد بود تا شماره حساب هر کدام ار کارت های بانکی خود را که مایل است به ثبت برساند.
رفع سوء اثر چک برگشتی
اشخاصی که قبلا چک برگشتی داشته اند، نمی توانند چکی صادر کنند یا به انجام استعلام چک برگشتی قدیمی و جدید بپردازند، مگر اینکه رفع سوء کنند.
برای این امر می توان به ترتیب زیر عمل شود:
- -مبلغ کسری چک در بانک محال علیه و ارائه درخواست مسدودی به حساب جاری واریز شود.
- -لاشه چک به بانک محال علیه تحویل داده شود.
- -از دارنده چک رضایت نامه رسمی ارائه دهد یا از شخص حقوقی دولتی یا عمومی غیر دولتی دارنده چک یک نامه رسمی بدهد.
- -نامه رسمی مبتنی بر اتمام عملیات اجرایی در خصوص چک را از مرجع قضایی ارائه می دهد.
- -حکمی را که نشان دهنده حکم قضایی برائت ذمه صاحب حساب چک می باشد را تحویل دهد.
- -از تاریخ صدور گواهینامه عدم پرداخت، سه سال گذشته باشد. البته به شرطی که دعوای حقوقی یا کیفری در خصوص چک از سوی دارنده چک مطرح نشود.
مرجع صالح رسیدگی به شکایت حقوقی چک برگشتی
در صورتی که مبلغ مندرج در چک بیست میلیون یا زیر بیست میلیون تومان باشد، باید دادخواست حقوقی خود را چنانچه برای مرحله بدوی باشد، با پرداخت دو و نیم درصد کل مبلغ چک بابت هزینه رسیدگی به شورای حل اختلاف تقدیم کند. اما اگر بالای بیست میلیون تومان باشد برای اقدام علیه صادر کننده چک باید سه ونیم درصد درصد کل مبلغ چک به دادگستری محل اقامت خوانده یا محل صدور چک یا محلی که چک در آنجا یا آن شعبه برگشت خورده است اقامه نماید. زیرا چک جزء دعاوی منقول بشمار می رود و چنانچه در غیرمحلی که صالح است اقامه شود، دادگاه قرار عدم صلاحیت صادر می نماید.
مرجع صالح رسیدگی به شکایت کیفری چک برگشتی
در شکایت کیفری قاعده این است که ابتدائا دارنده چک ظرف شش ماه از تاریخ صدور چک آنرا برگشت داده باشد و از بانک گواهی عدم پرداخت را دریافت نماید. سپس به دادگاه صالح یعنی دادسرا دادگاه کیفری محلی که گواهی عدم پرداخت راصادر نموده است مراجعه نماید. در صورتی که صادرکننده اموالی داشته باشد و بخواهید اموال شخص صادرکننده را مصادره نمایید باید با در دست داشتن گواهی عدم پرداخت و لاشه چک ، به اداره ثبت اسناد و املاک جهت توقیف اموال شخص صادرکننده مراجعه نمود.
جهت عضویت در کانال تلگرام حقوقی کلیک کنید
سوالات حقوقی
۱-اگر مندرجات برگه چک با اطلاعات سامانه صیاد مغایر باشد تکلیف چیست؟
در حال حاضر که ثبت چک اختیاری است، ملاک برگه چک است اما با آمدن چک های جدید در صورت وجود مغایرت، بانک، وجه چک را پرداخت نمی کند و اگه دارنده چک بخواهد، می تواند چک را برگشت بزند.
۲-اشخاصی که دریافت کننده چک هستند از کجا بدانند صادرکننده در سامانه صیاد صدور آن را ثبت کرده است؟
دریافت کننده اگر در سامانه صیاد اطلاعات ثبتی صادرکننده را تایید نکرده باشد، چک وی اعتبار ندارد. برای اطمینان از این موضوع دریافت کننده چک درست در زمان دریافت برگه چک حتما باید در سامانه صیاد اطلاعات ثبت شده توسط صادرکننده را بررسی و تایید کند.
۳-محرومیت‌های دارندگان چک برگشتی در قانون جدید شامل چه مواردی می شود؟
شخصی که چک وی برگشت خورده هیج حسابی در بانک ها و موسسات اعتباری نمی تواند افتتاح کند، کارت بانکی جدید نمیتواند بگیرد، کارت بانکی المثنی نمی تواند بگیرد حتی اگه تاریخ اعتبار کارتش تمام شده باشد هم کارت جدید دریافت نمی کند. هر حساب بانکی که دارد به اندازه مبلغ کسری چک مسدود می شود وام هم نمی تواند بگیرد.
۴-از سامانه ساد ۲۴ چه مواردی را می توان استعلام کرد؟
تعداد و مبلغ چک های برگشتی صادر کننده چک و همچنین اطلاع از سرقتی یا مفقودی نبودن چک صادر شده.
وکیل متخصص امور بانکی گروه حقوقی اوان
با توجه به مشکلاتی که مشتریان بانکها به خصوص تولید کنندگان و فعالان اقتصادی در حوزه تولید داخلی با بانکها و مراجع ثبتی دارند و اهمیت و حجم زیاد پرونده های دعاوی بانکی در مراجع قضایی و ثبتی گروه وکلای حقوقی اوان دپارتمان خدمات پولی و بانکی با موضوع دعاوی حقوقی و کیفری بانکها و دفاع از حقوق مشتریان بانکها در قبال بانک و محاکم و مرجع ثبتی تشکیل داده است.
وکیل چک امور بانکی در این دپارتمان دارای تسلط و تجربه دفاع عملی در پرونده های دعاوی بانکی است و برتمام قوانین ومقررات نظام پولی و بانکی کشور آگاهی کامل دارد.
سوالات و مشکلات حقوقی خود در زمنیه دعاوی بانکی را با وکیل امور بانکی وکلای گروه حقوقی اوان مشورت نمائید تا در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشند.
هیات تحریریه گروه حقوقی اوان
مشاوره حقوقی:
۰۹۰۲۱۱۴۶۳۱۷
آدرس:
خیابان شریعتی، بالاتر از باغ سفارت انگلیس، قبل از پل صدر، روبرو پمپ بنزین الهیه، ساختمان سفیران، طبقه ۲
سئوالات حقوقی خود را اینجا از ما بپرسید.
کارشناسان ما در اسرع وقت پاسخگو خواهند بود.
از طریق دکمه زیر میتوانید لینک صفحه را اشتراک گذاری کنید.