پس از مطالعه، در صورت مفید بودن، این متن را برای دیگران نیز ارسال نمایید تا آنها نیز از مطالعه مفید آن بهره‌مند شوند.
اثبات زوجیت و دعاوی قابل طرح در این زمینه یکی از دعاوی حقوقی است که توسط یکی از زوجین بر علیه دیگری مطرح می شود که در دادگاه خانواده باید نسبت به آن رسیدگی شود. قانون زمانی عقد نکاح را به رسمیت می شناسد و رابطه همسری را بین یک زن و مرد برقرار می داند که نکاح آنها مطابق حکم مندرج در ماده ۹۹۳ قانون مدنی در دفاتر ثبت احوال به ثبت برسد.
عدم ثبت ازدواج علاوه بر مسئولیت حقوقی و کیفری که برای زوج در پی دارد می تواند این پیامد را به همراه داشته باشد که به راحتی مورد انکار توسط هر کدام از زن و شوهر قرار بگیرد. در این صورت طرف دیگر باید وجود رابطه زوجیت را به اثبات برسانند که به اصطلاح اثبات زوجیت گفته می شود.
فهرست مطالب
کاربر گرامی، در صورت نیاز به وکیل پایه یک کلیک نمایید.
اختلاف در مورد رابطه زوجیت
برای به رسمیت شناختن عقد نکاح، صرف اثبات وجود عقد کافی نیست؛ بلکه شهود باید نسبت به تحقق شروط نیز گواهی دهند. این موضوع از آن‌رو اهمیت دارد که ممکن است شرطی که با ماهیت عقد سازگار نیست، موجب ابطال عقد گردد. فقهاء شیعه و حنفی بر این باورند که شهادت شهود نسبت به وقوع اصل ازدواج کفایت میکند و نیازی به شفاف‌سازی شروط و جزئیات عقد نیست. در حال حاضر، در محاکم قضایی نیز نظر فقهاء شیعه مبنای رویه دادگاهها قرار گرفته است.
وقتی ادعای وجود رابطه زوجیت مورد تردید قرار گیرد، ابتدا اصل عقد باید اثبات شود و پس از آن، برای اثبات شروط، مدرک و دلیل لازم است. شرط به عنوان یکی از ارکان صحت عقد شناخته نمی‌شود و در صورت تردید در وجود یا عدم وجود شرط، با استناد به اصل عدم، از مدعی وجود شرط باید دلیل مطالبه شود.
تعریف اثبات زوجیت
زن یا مردی که ادعا می‌کنند رابطه زوجیت وجود دارد، موظف‌اند این ادعا را با ارائه ادله مستند به اثبات برسانند. بر اساس اصول قانونی، هر شخصی که ادعایی نسبت به حقوق خود نسبت به دیگری دارد، ملزم است آن را اثبات کند. در این راستا، ماده ۱۲۵۷ قانون مدنی تصریح میکند که هر شخصی که ادعای حقی دارد، باید آن را ثابت نماید و در صورتی که مدعی‌علیه در مقام دفاع ادعایی مطرح کند که مستلزم ارائه دلیل است، بار اثبات آن به عهده او خواهد بود. بر این اساس، دعوای اثبات زوجیت نیز تابع همین قاعده بوده و زن یا مردی که مدعی اثبات ازدواج هستند، باید با ارائه دلایل و مدارک معتبر، این ادعا را ثابت نمایند.
شبکه های اجتماعی اوان
|
دعوای اثبات زوجیت
اثبات زوجیت، ازجمله دعاوی در صلاحیت دادگاه خانواده است. در مواردی یکی از طرفین عقد ازدواج در ازدواج دائم یا ازدواج موقت، علی رغم وجود رابطه زوجیت و صحت تمامی شرایط تحقق عقد نکاح، منکر وجود هرگونه رابطه زوجیت اعم از دائم یا منقطع میشود. در این صورت مطابق با قوانین موضوعه کسی که مدعی وجود رابطه زوجیت می باشد، باید آن را اثبات کند.
اثبات رابطه زوجیت ازجمله دعاوی است که در صورت عدم ثبت واقعه ی نکاح از سوی مرد و انکار یکی از طرفین رابطه زوجیت و یا فوت یکی از آنها توسط مدعی، مطابق با ماده ۱۲۵۷ قانون مدنی در دادگاه های خانواده مطرح میشود. با توجه به اینکه عقود و قراردادها دارای آثاری هستند که با توجه به ماهیت آنها می‌تواند واجد جنبه مالی، غیر مالی و یا هردوی آنها باشد، لذا عقد نکاح همانند سایر عقود واجد آثاری است که به صورت حقوق و تکالیف زوجین تجلی میشود. ازجمله آثار انعقاد عقد نکاح و رابطه زوجیت و البته اثبات این رابطه، علاوه بر جنبه های مالی، وجود آثار غیر مالی آن نیز می‌باشد.
دلایل اثبات رابطه زوجیت
اقرار
سند کتبی
شهادت شهود
سوگند
اقرار
اقرار مهمترین دلیل اثبات در حقوق محسوب شده است و در اثبات زوجیت نیز می تواند دلیل متقن و یا محکمترین دلیل به حساب آید. اگر اقرار با شرایط صحت آن که در قانون مدنی و قانون آئین دادرسی مدنی مذکور است واقع شود و حکم دادگاه مبتنی بر آن باشد چنین حکمی قابل تجدید نظر خواهی و یا فرجام خواهی هم نخواهد بود. برخی از فقها از حجیت مطلق اقرار چنین استنباط نموده اند که حتی متعاقب اقرار حکم دادگاه نیز لازم نیست. ولی در صورت تعارض و تنازع حکم دادگاه ضروری است.
سند کتبی
ممکن است زوجین در ابتدای رابطه زناشویی مبادرت به تنظیم سند کتبی نموده باشند که در قالب سند عادی یا سند رسمی بوده باشد.در صورتیکه سند رسمی برای زوجیت در قالب سند ازدواج تنظیم شده باشد. سند مزبور چنانچه مورد ادعای جعل قرار نگیرد، دلیل مهم برای اثبات رابطه زوجیت است. این دلیل بنا به اقتضائات جامعه امروزی مهمترین دلیل نیز شناخته می شود.
اثبات زوجیت
هرچند بر اساس ماده ۶۴۵ قانون مجازات اسلامی ثبت واقعه ازدواج الزامی است، اما لازم به ذکر است که شرط ثبت در دفتر ازدواج، به عنوان یکی از ارکان ماهوی صحت ازدواج شناخته نمی‌شود. بدین معنا که اگر ازدواجی ثبت نشود، این موضوع هیچ تأثیر کیفری فراتر از مجازات مقرر در ماده یاد شده ندارد و ازدواج غیرثبت شده همچنان معتبر و صحیح خواهد بود. همچنین، اگر سند عادی برای اثبات رابطه زوجیت تنظیم شده باشد و این سند با ادعای انکار، تردید یا جعل مواجه نشود، می‌تواند به عنوان دلیل برای اثبات رابطه زوجیت مورد استناد قرار گیرد. به علاوه، اقرارنامه‌ای که به فرد معین نسبت داده شده و صحت انتساب آن رد نشده باشد، نیز می‌تواند به عنوان مدرکی برای اثبات زوجیت مورد استفاده قرار گیرد.
شهادت شهود
شهادت شهود، به عنوان یکی از مهمترین ادله در اثبات دعاوی در فقه اسلامی شناخته میشود و تحت عنوان «شهادت شرعیه» قرار می‌گیرد. در صورتی که در زمان انعقاد عقد ازدواج، شهود واجد شرایط وجود داشته باشند و بتوانند در هنگام طرح دعوا در دادگاه حاضر شده و شهادت دهند، این طریق نیز می‌تواند برای اثبات رابطه زوجیت به کار رود.
اگر دو مرد ادعای زوجیت یک زن را داشته باشند و هر یک از آنها شاهدانی را برای تأیید صحت ادعای خود معرفی کنند، لازم است در این مورد به اثبات عدالت شهود توجه ویژه‌ای شود؛ زیرا اگر شهود یکی از طرفین بر عدالت و شهود طرف دیگر بر فسق شهادت دهند، در این صورت شهادت بر فسق مقدم خواهد بود و اثبات عدالت منتفی میشود.
سوگند
سوگند در بین ادله خاص اثباتی ضعیف ترین دلیل به شمار می‌رود. اگر سوگند به دو قسم سوگند مدعی و سوگند منکر تقسیم شود، موارد سوگند مدعی برای اثبات دعوای زوجیت بسیار می باشد، زیرا موارد قسامه و قسم استظهاری اساساً شامل این مورد نمی‌شود و قسم جزء بینه نیز با منع مفهوم مخالف ماده ۲۳۰ قانون آئین دادرسی مدنی جدید مواجه است. البته انکار زوجیت با قسم ممکن است. زیرا برطبق ماده ۲۷۱ قانون آیین دادرسی مدنی جدید برای نکاح طلاق و رجوع سوگند شرعی را برای رد دعوای زوجیت قابل قبول میداند.
اثبات زوجیت و شروط توافقی
در صورتیکه دعوای اثبات نکاح همراه با شرایط خاص و توافقی باشد و خواهان ضمن ادعای زوجیت دلایلی ارائه کند که نشانگر توافق و رضایت آنان نسبت به میزان مهریه و شرط نصف دارایی باشد، دادگاه ضمن صدور حکم به اثبات نکاح نسبت به حقوق مالی و شرایط خاص توافقی ضمن عقد انشا حکم می کند. بنابراین حقوق متقابل زوجین و تکالیف آنها شامل همه موارد حق و تکلیف ناشی از قانون و شرایط ضمن عقد خواهد بود و نیازی به طرح دعاوی متعدد و مستقل نخواهد بود.
مدارک لازم جهت اثبات زوجیت توسط طرفین عقد نکاح
هر یک از زن و شوهر که مدعی وجود زوجیت است، ضمن ارائه دادخواست به دادگاه خانواده می‌تواند دلایل و مدارک خود را در دادخواست ذکر کند. مدارک لازم برای اقامه دعوای اثبات رابطه ی زوجیت شامل موارد ذیل می باشد.
سند نکاح
استماع شهادت شهود و مطلعین از این امر
درخواست کارشناس
در خواست تحقیقات محلی
درخواست استعلام از مراجع مربوطه
سایر دلایل و ظواهر و شواهد مانند معاشرت و سکونت در منزل مشترک و…
برای عضویت در صفحه اینستاگرام کلیک کنید
مرجع صالح رسیدگی به دعوای اثبات زوجیت
مطابق با قوانین و مقررات مربوط به حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ رسیدگی به دعوای اثبات زوجیت در صلاحیت ذاتی دادگاه خانواده صالح قرار دارد. طبق تبصره یک و دو ماده یک قانون حمایت از خانواده، دادگاه خانواده به منظور رسیدگی به امور و دعاوی خانوادگی، در اکثر شهرستان ها تشکیل شده است.
البته در شهرستان هایی که دادگاه خانواده هنوز تشکیل نشده است، دادگاه عمومی حقوقی مستقر در آن محل، به دعاوی خانوادگی رسیدگی میکند. در خصوص بخش هایی که در آنها دادگاه خانواده تشکیل نشده است; دادگاه بخش مستقر در آن محل با رعایت قانون حمایت خانواده به دعاوی خانوادگی رسیدگی میکند.
انکار رابطه ی زوجیت و ضمانت اجرای آن
هرکس اعم از مرد یا زن، به هردلیلی در دادگاه وجود رابطه ی زوجیت را منکر شود و ثابت شود که این انکار زوجیت بی اساس و واهی بوده است، منکر به حبس تعزیری درجه ۶ و یا پرداخت جریمه نقدی درجه ۶ محکوم میشود. حتی این حکم را در مورد قائم مقام قانونی مانند ورثه وراث اشخاصی که با علم به وجود رابطه ی زوجیت، آن را در دادگاه خانواده انکار کنند نیز انجام میشود.
با توجه به اینکه ممکن است اشخاصی برخلاف واقع به صورت کاملا بی اساس و واهی; مدعی وجود رابطه ی زوجیت با دیگری شوند نیز به مجازات مذکور محکوم میشوند. مجازات تعزیری درجه ۶ شامل موارد ذیل می باشد:
مجازات حبس بیشتر از ۶ ماه تا ۲ سال
پرداخت جریمه نقدی بیشتر از بیست میلیون ریال تا هشتاد میلیون ریال
دادخواست اثبات زوجیت
مشخصات طرفین نام نام خانوادگی نام پدر سن شغل محل اقامت- خیابان – کوچه – پلاک- کد پستی
خواهان
خوانده
وکیل
خواسته یا موضوع:ا ثبات رابطه زوجیت دائم/ موقت به انضمام کلیه خسارات قانونی
دلایل و منضمات: کپی مصدق، گواهی عاقد، استشهادیه و شهادت شهود، مدارک مورد نیاز دیگر
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی
با سلام احتراماً به استحضار می‌رساند:
در تاریخ … توسط آقای/ خانم… فی‌مابین اینجانب و خوانده عقد ازدواج دائم/موقت منعقد می‌گردد که شخص عاقد در محضر دادگاه حاضر و نسبت به تصدیق اظهارات اینجانب نیز گواهی می‌دهند. شروط عقد نیز عبارت از… می‌باشند. نظر به اینکه خوانده با انکار رابطه زوجیت دائم/موقت از انجام تعهدات شرعی و قانونی خود طفره می‌رود؛ فلذا مستنداً به ماده ۲۲۰ قانون مدنی صدور حکم به اثبات رابطه زوجیت بر اساس شروط مقرر فی‌مابین و ثبت آن واقعه به انضمام کلیه خسارات قانونی و هزینه دادرسی در حق اینجانبه مورد استدعاست.
محل امضاء – مهر – انگشت
شماره و تاریخ ثبت دادخواست ریاست محترم شعبه ………… دادگاه …………… رسیدگی فرمایید.
نام و نام خانوادگی ارجاع
وکیل متخصص خانواده گروه حقوقی اوان
نقش وکیل متخصص خانواده در پرونده هایی که در خصوص خانواده و روابط زوجین در دادگاهها مطرح میشود مشخص است. وکیل خانواده; وکیلی است که علاوه بر اطلاعات کامل که در مورد امور حقوقی دارد; در خصوص قوانین مربوط به خانواده و روابط زوجین تسلط کامل دارد. پرونده اثبات زوجیت یکی از پرونده های حقوقی در دادگاههای خانواده می باشد که به دلیل عدم اگاهی زوجین از قوانین حقوقی خانواده دچار مشکلات زیادی در روند رسیدگی پرونده میشوند.
قبل از هر اقدام قانونی در خصوص طلاق توافقی یا هر نوع دادخواست مطالبه مهریه، دادخواست مطالبه نفقه و اجرت المثل و حضانت فرزند، اثبات زوجیت با وکیل متخصص و با تجربه وکیل خانواده در تهران، وکیل خانواده در مشهد، وکیل خانواده در کرج، وکیل خانواده در قم ، وکیل خانواده دیوان عالی مربوط به وکلای گروه حقوقی اوان مشورت نمائید تا در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشند.
جمع بندی
دعوای اثبات زوجیت یکی از موضوعات مهم و پیچیده در حوزه حقوق خانواده است که به سبب تأثیر آن بر حقوق اقتصادی، اجتماعی و قانونی زوجین، همواره مورد توجه قرار می‌گیرد. این دعوا به بررسی و احراز وجود یا عدم وجود رابطه زوجیت بین طرفین می‌پردازد و روش‌های مختلفی مانند شهادت شهود، اسناد عادی و اقرارنامه‌ها برای اثبات آن قابل استفاده است. بر اساس قوانین مدنی و فقه اسلامی، مدعی اثبات زوجیت باید دلایل و مستندات کافی ارائه دهد. در این راستا، اتخاذ مشاوره از وکلای متخصص به ویژه گروه وکلای اوان می‌تواند به افرادی که در چنین موقعیت‌هایی قرار دارند، کمک شایانی کند. این گروه با تجربه و دانش کافی در زمینه حقوق خانواده، می‌تواند در مراحل مختلف دعوای اثبات زوجیت، از مشاوره حقوقی اولیه تا نمایندگی در دادگاه، یاری رسان باشد.
سئوالات متداول
علاوه بر ثبت رسمی ازدواج، اسناد عادی مربوط به روابط بین زوجین مانند اقرارنامه‌ها و شهادت شهود نیز می‌توانند به عنوان مدارک معتبر برای اثبات زوجیت استفاده شوند.
خیر، عدم ثبت ازدواج هیچ تأثیری بر اعتبار حقوقی آن ندارد. ازدواج غیرثبت شده همچنان معتبر است و بار اثبات آن بر عهده مدعی است. ولی در صورت عدم ثبت مجازات کیفری دارد.
زمانی که شهود واجد شرایط موجود باشند و بتوانند در دادگاه حضور پیدا کنند، شهادت آنها می‌تواند به عنوان دلیل اثبات زوجیت مورد استفاده قرار گیرد.
شما میتوانید با مراجعه به وب‌سایت یا تماس با گروه وکلای اوان، درخواست مشاوره حقوقی کنید تا وکلای متخصص آنها در زمینه دعوای اثبات زوجیت، شما را راهنمایی کنند.
نظرات ارزشمند شما به ما کمک میکند تا خدمات خود را در زمینه دعوای اثبات زوجیت بهبود بخشیم. لطفاً تجربه خود را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.
از طریق دکمه زیر میتوانید لینک صفحه را اشتراک گذاری کنید.