دادخواست اعلام بطلان نکاح

لینک مقاله را به اشتراک بگذارید:https://oonelaw.com/cancellation-of-marriage-2

بطلان عقد نکاح

بطلان نکاح ، یکی دیگر از دعاوی در حوزه خانواده ، دعوی ادعای بطلان عقد ازدواج است چه در عقد دائم و چه در عقد موقت و مرجع رسیدگی به آن نیز دادگاه خانواده است. ادعای باطل بودن عقد ازدواج هم می تواند از سمت زوج مطرح شود و هم از سمت زوجه که خود دارای شرایط و جهات قانونی و شرعی می باشد.

در صورت وجود هر یک از جهات قانونی یا شرعی که موجب بطلان عقد ازدواج است هر یک از طرفین می توانند با مراجعه به دادگاه و طرح دادخواست بطلان عقد ازدواج ، ابطال عقد را از دادگاه بخواهند. حال چه عقد دائم باشد یا موقت تفاوتی وجود ندارد. # بطلان نکاح

موارد بطلان نکاح

جهات مختلفی برای طرح دعوای بطلان وجود دارد که این جهات و دلایل به سه دسته تقسیم می شوند ؛بطلان نکاح یا به عبارتی ادعای باطل بودن عقد ازدواج صورت گرفته  (حسب مورد در ازدواج دائم و موقت) یکی از دعاوی است که قابل طرح و رسیدگی در دادگاه خانواده توسط وکیل خانواده است.

یکی از زوجین که مدعی است ازدواج محقق شده (دایم یا موقت) به جهتی از جهات قانونی و یا شرعی باطل است میتواند با طرح دعوای بطلان ازدواج، از دادگاه خانواده درخواست بطلان نکاح نمایند و ازدواج صورت گرفته را باطل اعلام نماید.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام  کلیک کنید

موارد بطلان نکاح

جهات و دلایل مختلفی وجود دارند که می توان بر مبنای هر یک از آنها دعوی بطلان عقد ازدواج را طرح کرد که این دلایل و جهات به سه دسته تقسیم می شوند که شامل ؛ الف ) عدم رعیت شرایط اساسی صحت عقد نکاح اعم از دائم و موقت. ب ) وجود موانع قانونی پیش بینی شده در عقد نکاح. ج ) وجود شرط مبطل ضمن عقد نکاح. # بطلان نکاح

عدم رعایت شرایط اساسی عقد نکاح دائم و ازدواج موقت

عقد نکاح نیز مانند سایر عقود دارای شرایط اساسی و صحت تشکیل عقود می باشد که در صورت نبود هر یک از این شرایط می توان ادعای بطلان عقد نکاح را مطرح کرد و درخواست اعلام بطلان عقد را نمود.

یک پیشنهاد و یک قبول برای ازدواج بایستی وجود داشته باشد که این امر از طریق خواندن خطبه یا صیغه عقد محقق میشود، بنابراین خواندن صیغه عقد چه در نکاح دائم و چه موقت از شرایط اساسی عقد نکاح است. و الزاما قصد هر دو طرف متوجه یک عقد نکاح باشد مثلا هر اگرغرض پیشنهاد دهنده عقد دائم باشد منظور قبول کننده هم باید عقد دائم باشد در غیر این صورت نکاح صحیح نیست.

زن و مرد در ازدواج باید معلوم و معین باشند به طوری که هیچ شک و شبهه ای وجود نداشته باشد.

عقد نکاح باید منجز باشد و نمی توان عقد را معلق نمود به شرطی مثل اینکه شرط شود اگر فلان کار یا فعل انجام شود من شوهر تو هستم یا تو زن من هستی.

وجود اکراه در نکاح به حدی که رضایت را از بین ببرد و عقد نکاح به اجبار واقع شود از موارد بطلان عقد نکاح است.   

 عدم ذکر مدت در عقد نکاح موقت و عدم تعیین مهریه در این عقد از موجبات بطلان عقد نکاح موقت است. 

برای عضویت در کانال تلگرام  کلیک کنید

وجود موانع قانونی پیش بینی شده در عقد نکاح

زمانی شخص میتواند یا زنی ازدواج نماید که شرعا و قانونا مانع ازدواجی بین ایشان وجود نداشته باشد، قانون مدنی در کتاب نکاح (فصل سوم باب اول) از مواد ۱۰۴۵ لغایت ۱۰۶۱ موانع نکاح بین مرد و زن را شمارش نموده که به شرح زیر میباشد و چنانچه هر یک از این موارد محقق گردد، عقد ازدواج واقع شده باطل میباشد و میتواند درخواست بطلان چنین ازدواجی را مطرح نمود.

۱- نکاح با پدر و اجداد و یا مادر و جدات هر قدر که بالا برود .

۲- نکاح با اولاد هر قدر که پایین برود.

۳- نکاح با برادر و خواهر و اولاد آنها تا هر قدر که پایین برود.

۴- نکاح با عمات و خالات خود و عمات و خالات پدر و مادر و اجداد و جدات .

۵- نکاح با زنی که قرابت رضاعی با مرد داشته باشد البته با جمع آمدن شرایط مندرج در ماده ۱۰۴۶ قانون مدنی.

۶- نکاح بین مرد و مادر و جدات زن او از هر درجه که باشد اعم از نسبی و رضاعی.

۷- نکاح بین مرد و زنی که سابقا زن پدر یا زن یکی از اجداد یا زن پسر یا زن یکی از احفاد او بوده هر چند رضاعی.

۸- نکاح بین مرد با اناث از اولاد زن او از هر درجه که باشد ولو رضاعی مشروط بر اینکه بین زن و شوهر زناشویی واقع نشده باشد.

۹- نکاح مرد با خواهر زن اگر چه موقت باشد چه نسبی باشد و چه رضاعی.

۱۰- نکاح با دختر برادر زن و یا دختر خواهر زن بدون اجازه زن.

۱۱- نکاح با زن شوهر دار یا زنی که در عده طلاق یا عده وفات است با علم به علقه زوجیت و عده و حرمت نکاح.

۱۲- نکاح مجدد مرد با زنی که به علت لعان یا علل دیگر در عده نه طلاق است از ناحیه زوج.

۱۳-نکاح در حال احرام که با علم به حرمت موجب حرمت ابدی میباشد.

۱۴- نکاح با زنی که سابقا شوهر دار بوده و مرد در حالی که او شوهر دار بوده یا در عده رجعیه بوده ، با وی زنا کرده باشد که در این صورت حرمت ابدی بین ایشان حادث میگردد.

۱۵- نکاح با مادر یا دختر یا خواهر پسری که مرد قبلا با او عمل شنیع نموده است.

۱۶- نکاح زن مسلمان با غیر مسلمان.

ازدواج برای زن ایرانی با تبعه خارج (اگر موانع دیگری نیز نباشد) موکول به اجازه مخصوص از طرف دولت میباشد (آیین نامه زناشویی بانوان ایرانی برای اتبلاع بیگانه غیر ایرانی مصوب ۶/۷/۴۵ و اصلاحات بعدی )

اختیار دولت در منع ازدواج بعضی مستخدمین و مامورین رسمی و محصلین دولتی با زنی که تبعه خارج میباشد ( فعلا قانون منع ازدواج کارمندان وزارت امور خارجه با اتباع بیگانه مصوب ۲۵/۱۰/۴۵ در این خصوص تصویب شده است) # بطلان نکاح

وجود شرط مبطل در ضمن عقد نکاح

شرط مبطل ضمن عقد شرطی است که; هم خود شرط باطل است و هم منتهی به بطلان عقدی میشود; که در ضمن آن شرط واقع شده است; هر یک از عقود به اقتضای مورد دارای ذات و طبیعت خاص خود میباشند; مانند عقد خرید و فروش که مقتضی انتقال مالکیت جنس فروخته شده به خریدار میگردد.

لذا چنانچه در عقد بیع شرط شد; که مالکیت انتقال نیابد این شرط هم خود باطل و هم باطل کننده عقد بیع است; در ازدواج نیز چنانچه مثلا شرط شود زوجین حق تمتع جنسی از هم نداشته باشند; این شرط هم باطل و هم مبطل عقد نکاح است; چرا که ذات و طبیعت عقد نکاح استمتاع جنسی زوجین میباشد; و نشان دهنده عدم قصد طرفین در ازدواج شرعی میباشد. # بطلان نکاح

نحوه طرح دعوای بطلان نکاح

همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد; رسیدگی به دعاوی مربوط به امور خانواده در شعب اختصاصی دادگاه خانواده; رسیدگی می شود; و هم اکنون با تشکیل دفاتر خدمات قضایی; دیگر نیازی به حضور در دادگاه و ثبت دادخواست نبوده; و از طریق این دفاتر میتوان نسبت به ثبت هر گونه دادخواست اعم از خانواده و… اقدام کرد.

هر یک از زوج یا زوجه که مدعی بطلان نکاح می باشند; می بایست ضمن تقدیم دادخواست; دلایل و مدارک لازم جهت اثبات ادعای خود را ضمیمه پرونده خود نماید; پس از ثبت دادخواست; از طریق دفاتر خدمات قضایی پرونده به مرجع صالح ارسال می شو;د و از آنجا به یکی از شعب مربوطه ارجاع ;تا نسبت به تعیین وقت رسیدگی و ابلاغ به طرفین اقدام شود; دادگاه در جلسه رسیدگی پس از استماع اظهارات; و دفاعیات طرفین اقدام به صدور رای مقتضی می نماید. # بطلان نکاح